W malowniczym zakątku Syberii leży mała osada znana pod nazwą – Wierszyna – polska wieś, będąca żywym świadkiem historii i kultury przodków, którzy trafili na te odległe tereny z ziem polskich. W oddzielonym od świata przez rozległe lasy i surowy klimat miejscu, Polacy utrzymali zdumiewająco wiele z tradycji, języka i wiary swoich przodków. Poznaj historię tej wyjątkowej społeczności na Syberii.
Polskie elementy na Syberii
Syberia – dzikie, nieskończone przestrzenie, surowy klimat, a także miejscowość, która była domem dla tysięcy Polaków przewiezionych w głąb Rosji w XIX wieku. Wierszyna to wyjątkowe miejsce na mapie świata, gdzie odizolowana od cywilizacji wspólnota zachowała polski język, zwyczaje i katolicką wiarę. Wizyta w tej odległej osadzie ujawnia niezwykłą żywotność polskiej kultury na południu Syberii.
Polacy, którzy jako ochotnicy wyruszyli około 1910 r. w głąb Rosji, musieli zmierzyć się z wieloma niedogodnościami. Jednak pomimo rygorów klimatycznych, izolacji i trudności życia w surowej Syberii, zachowali elementy narodowej tożsamości z zadziwiającą siłą.
Polska wieś wierna tradycji
Wierszyna to nie tylko polska historia zapisana w drewnie domostw, lecz również opowieść o ludziach, którzy uparcie przekazują sobie z pokolenia na pokolenie język, tradycję, muzykę i religijne obyczaje. Lokalne święta takie jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc obchodzone są z całym bogactwem polskich zwyczajów. Nie brakuje tu tradycyjnego opłatka, śpiewu kolęd, czy świątecznych potraw znanych z polskiego stołu.
Polszczyzna, mimo wpływu rosyjskiego, przetrwała w użyciu codziennym, choć z biegiem czasu wykształciła swoistą gwaryzację. Jest to jednak fenomen na skalę światową, że po tylu dekadach w oddaleniu od Polski, nadal w wielu domach mówi się po polsku.
W lokalnej szkole dzieci uczą się zarówno rosyjskiego, jak i polskiego. Nauczyciele – często sami wierszynianie – przekazują wiedzę o historii Polski i uczą pieśni patriotycznych, a także dbają o to, by młode pokolenie nie straciło kontaktu ze swoimi korzeniami. Choć połączenia z resztą świata nie są tak ograniczone jak dawniej, to jednak ten polski skrawek na Syberii wciąż fascynuje swoją żywotnością i wyjątkowością.
Nie można pominąć wpływu, jakim Kościół katolicki odgrywa w życiu tej wspólnoty. Wierszyna słynie drewnianego Kościoła pw. św. Stanisława, w którym celebrowane są msze w języku polskim. Ta zabytkowa świątynia jest nie tylko miejscem kultu, ale i symbolem polskości, kolebce ducha i tradycji, która pozwoliła przetrwać w syberyjskiej izolacji.
BarMac, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons
Symbol polskiego ducha
Wierszyna to nie tylko mała wieś na Syberii. To symbol polskiej determinacji, siły i wytrwałości. To dowód na to, że nawet w najtrudniejszych warunkach można zachować swoją tożsamość i kulturę. Dla Polaków na Syberii i nie tylko, Wierszyna pozostanie miejscem wyjątkowym, pełnym historii i tradycji, które warto pielęgnować i przekazywać kolejnym pokoleniom.
