W sercu Florencji, na Piazza della Repubblica, znajduje się kawiarnia o nazwie Caffè Concerto Paszkowski, która od ponad wieku stanowi ważny punkt na mapie kulturalnej miasta. Ten polski akcent w sercu legendarnej toskańskiej metropolii poszczycić się może nie tylko atrakcyjnym menu, ale przede wszystkim ciekawą historią. Warto ją poznać – zwłaszcza zanim postanowimy wybrać się do Florencji.
Piazza Della Repubblica – miejsce, gdzie można dotknąć historii
Jak to się stało, że w sercu Florencji pojawił się lokal o polskiej nazwie? Caffè Concerto Paszkowski to doskonały przyład tego, jak różne wydarzenia historyczne i przeszłość kształtują teraźniejszość. Kawiarnia ta została pierwotnie założona w 1846 r. jak Caffe Centrale. Znajduje się ona w miejscu dawnego getta żydowskiego, co już nadaje tej lokalizacji niezwykłego rysu historycznego1. Getto żydowskie zostało bowiem utworzone we Florencji przez władających nią Medyceuszy pod koniec XVI w., a jego historia doskonale ukazuje zawiłości społeczne, religijne i ekonomiczne ówczesnej Toskanii2.
Jak to się zatem stało, że jedna z pierwszych florenckich kawiarni, znajdująca się w tak historycznym miejscu, zyskałą polską nazwę? W 1903 r. lokal został bowiem przejęty przez Karola Paszkowskiego, polskiego przedsiębiorcę piwowarskiego i syna uczestnika Powstania Styczniowego. Paszkowski osiedlił się we Florencji, gdzie założył jeden z pierwszych browarów w mieście.
Kawa, literatura i sztuka!
Po przejęciu kawiarni Paszkowski przemianował lokal na Caffè Concerto Paszkowski. Do oferty wprowadził nie tylko kawę, ale także (jak można się z resztą spodziewać) także piwo własnej produkcji3. Lokal szybko zyskała popularność wśród mieszkańców Florencji, w tym także śmietanki intelektualnej, artystycznej i politycznej.
Artyści i przedstawiciele elit spotykali się wieczorami w kawiarni Paszkowskiego, dyskutując przy dymie cygar o najnowszych wydarzeniach i tendencjach artystycznych. Lokal odwiedzali m.in. dziennikarz i eseista Giovanni Papini, pisarz, poeta i malarz Ardengo Soffici, czy też działacz polityczny Gaetano Salvemini4. Dyskusje toczone w jej wnętrzach dotyczyły literatury, sztuki i polityki, co przyczyniło się do nadania jej miana literackiego salonu miasta.
Polscy goście Caffè Concerto Paszkowski
W polskiej kawiarni w sercu Florencji nie mogło zabraknąć także polskich gości! Lokal przyciągał wielu polskich intelektualistów i artystów, których los na dłużej lub krócej zaprowadził na toskańskie ziemie. W lokalu gościli m.in. Jan Kasprowicz, Władysław Stanisław Reymont, Karol Szymanowski, Leopold Staff czy Stefan Żeromski5. Dla nich kawiarnia była miejscem spotkań, wymiany myśli oraz twórczych inspiracji podczas pobytu we Florencji6.
Włoska kawiarnia – miejsce nieoczywiste!
Aby zrozumieć jak bardzo kultowym miejscem jest Caffè Concerto Paszkowski warto poznać nie tylko historię tego miejsca, ale także… specyficzny status „kawiarni” we Włoszech. Choć włoska kawa znana jest na całym świecie, to kawiarnie – czyli miejsca, w których można delektować się kawą, słodkim poczęstunkiem podczas spotkań towarzyskich – nie są we Włoszech aż tak popularne. Włosi na co dzień wybierają raczej bary, w których mogą napić się szybkiego espresso i dalej pobiec załatwiać swoje sprawy!
7Kawiarnie były bardziej popularne w przeszłości – jeszcze kilkadziesiąt lat temu popularne były niedzielne, odświętne wizyty w kawiarniach. Wówczas całe rodziny, ubrane elegancko, wybierały się do kawiarni, by raz w tygodniu spędzić nad kawą nieco więcej czasu. Caffè Concerto Paszkowski jest pewną pamiątką tego zwyczaju, który – mimo kulturowej zmiany nawyków – nadal utrzymuje się i dumnie pełni swoją rolę na mapie Florencji.
Współczesność i dziedzictwo Caffè Concerto Paszkowski
Obecnie Caffè Concerto Paszkowski nie należy już do Polaków. Kawiarnia zachowała jednak swoją nazwę oraz wyjątkowy, historyczny charakter. Goście uraczeni zostaną eleganckimi wnętrzami i atmosferą przypominającą o bogatej historii tego miejsca. Lokal w 1991 roku został uznany za zabytek narodowy, co podkreśla jego znaczenie w historii Florencji. Kawiarnia kontynuuje tradycję organizowania koncertów i wydarzeń kulturalnych, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów pragnących poczuć ducha dawnej Florencji. Poza kawą turyści mogą tu uraczyć się wykwintnymi deserami, posiłkami oraz wieloma drinkami serwowanymi w iście artystycznym stylu8!
Caffè Concerto Paszkowski to nie tylko kawiarnia, ale także żywe muzeum historii, gdzie każdy łyk kawy przenosi nas w czasy, gdy Florencja była centrum intelektualnego fermentu, a pomiędzy barwnymi włoskimi dyskusjami i gestami raz po raz usłyszeć można było polskie słowa.
- J. Czwielung, Przewodnik po Florencji, źródło: https://przewodnik-po-florencji.pl/tag/paszkowski/ (dostęp: 25.02.2025). ↩︎
- J. W. Woś, Żydzi, Medyceusze i getto florenckie, Czasopismo Akcent, źródło: http://akcentpismo.pl/jan-wladyslaw-wos-zydzi-medyceusze-i-getto-florenckie/ (dostęp: 25.02.2025). ↩︎
- Tamże. ↩︎
- Caffè Concerto Paszkowski, Zonzo Fox, źródło: https://www.zonzofox.com/pl/firenze/co-zobaczy%C4%87/eksploruj/smaki/caffe-concerto-paszkowski (dostęp: 25.02.2025). ↩︎
- K. Kowalska, poz. cyt. ↩︎
- Tamże. ↩︎
- J. Czwielung, poz. cyt. ↩︎
- Tamże. ↩︎
Bibliografia:
- Caffe Concerto Paszkowski, Zonzo Fox, źródło: https://www.zonzofox.com/pl/firenze/co-zobaczy%C4%87/eksploruj/smaki/caffe-concerto-paszkowski (dostęp: 25.02.2025).
- Czwielung J., Przewodnik po Florencji, źródło: https://przewodnik-po-florencji.pl/tag/paszkowski/ (dostęp: 25.02.2025).
- Kowalska K., Kawa po florencku u Paszkowskiego, źródło: https://autostradadelsole.com/2017/03/kawa-po-florencku-u-paszkowskiego.html (dostęp: 25.02.2025).
- Woś J. W., Żydzi, Medyceusze i getto florenckie, Czasopismo Akcent, źródło: http://akcentpismo.pl/jan-wladyslaw-wos-zydzi-medyceusze-i-getto-florenckie/ (dostęp: 25.02.2025).
