Przylądek Pointe du Raz w Bretanii to miejsce niezwykłe. Z jednej strony zachwyca surowym pięknem przyrody, a z drugiej skrywa wyjątkową historię o polskim rzeźbiarzu, który oddał hołd ofiarom morskich katastrof. Na tym skalistym wybrzeżu stoi monumentalna rzeźba Madonny Rozbitków autorstwa Cypriana Godebskiego, polskiego artysty, którego dzieło stało się jednym z symboli tego regionu.
Przylądek Pointe du Raz, położony na zachodnim wybrzeżu Bretanii, jest nie tylko malowniczym punktem widokowym nad Oceanem Atlantyckim, ale także miejscem o dużym znaczeniu religijnym i kulturalnym. Znajdująca się tam rzeźba Madonny Rozbitków, upamiętniająca ofiary morskich tragedii, jest dziełem polskiego rzeźbiarza Cypriana Godebskiego. Jak doszło do tego, że polski artysta stworzył jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł sztuki sakralnej na bretońskim wybrzeżu?
Dzieło Cypriana Godebskiego
Rzeźba Madonny Rozbitków, znana również jako Notre-Dame des Naufragés, została umieszczona na skalistym przylądku Pointe du Raz. Monumentalna grupa rzeźbiarska przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem oraz klęczącego młodego marynarza, który z nadzieją wznosi rękę ku górze, próbując dosięgnąć Marii. Postać marynarza symbolizuje wszystkich tych, którzy stracili życie na morzu, a rzeźba, wykonana z białego i szarego marmuru, emanuje wyjątkowym pięknem i głęboką wymową na tle surowego krajobrazu Bretanii.
Inspiracja i geneza
Cyprian Godebski, znany polski rzeźbiarz, po raz pierwszy zaprezentował model Madonny z Dzieciątkiem w 1875 r. na wystawie w Warszawie. Inspiracją do stworzenia tego dzieła była osobista tragedia artysty – śmierć jego syna Ernesta na morzach Azji Południowo-Wschodniej. Chcąc uczcić pamięć swojego syna i wszystkich, którzy zginęli na morzu, Godebski postanowił stworzyć monumentalną rzeźbę jako wotum dla Matki Bożej.
Od planów do realizacji
Figura Madonny Rozbitków, umieszczona na granitowym cokole na skraju przylądka Pointe du Raz, wyrzeźbiona z białego i szarego marmuru, ma wysokość ponad 4 metrów i doskonale współgra z dzikim, niemalże pozbawionym roślinności otoczeniem. Na tle bezkresnego oceanu, surowość i monumentalność rzeźby wywołują głębokie emocje, przypominając o tragediach rozgrywających się na morzu.
Początkowo rzeźba miała stanąć w Plounéour-Trez, na zamówienie hrabiego Alphée de Triobrand, przyjaciela Godebskiego i bretońskiego właściciela ziemskiego. Niestety, ówczesne napięcia społeczno-polityczne we Francji, związane z rozdziałem Kościoła od państwa, uniemożliwiły realizację projektu w pierwotnej lokalizacji.
Uroczystości i znaczenie
Uroczysta inauguracja Madonny Rozbitków odbyła się 3 lipca 1904 r. i zgromadziła tłumy pielgrzymów. Wydarzenie to, zbieżne z pięćdziesięcioleciem ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu, przekształciło się w regionalne święto religijne. Od 1904 r., corocznie w ostatnią niedzielę lipca, odbywa się procesja Matki Bożej Rozbitków, której towarzyszą modlitwy i śpiewy w dialekcie bretońskim.
Z kolei stulecie inauguracji rzeźby w 2004 r. było okazją do ponownych obchodów, które zgromadziły liczne grono wiernych. Po uroczystościach rzeźba przeszła gruntowną konserwację, której podjęli się specjaliści, dbając o zachowanie dzieła w jak najlepszym stanie mimo surowych warunków atmosferycznych.
Polsko-bretońskie związki Cypriana Godebskiego
Cyprian Godebski pozostawił po sobie trwały ślad w Bretanii nie tylko poprzez Madonnę Rozbitków. W Lesneven znajduje się jego dzieło – pomnik generała Adolphe’a Le Flô, a w muzeum w Breście eksponowany jest medalion z wizerunkiem poetki Léocadie Salaun-Penquer, wyrzeźbiony przez Godebskiego w 1899 r.
Madonna Rozbitków na przylądku Pointe du Raz to nie tylko hołd dla ofiar morskich katastrof, ale także symbol polsko-francuskiej współpracy artystycznej. Dzieło Cypriana Godebskiego, pełne emocji i piękna, przypomina o uniwersalnych wartościach i więzach, które łączą narody poprzez wspólne dziedzictwo kulturowe.
