W malowniczym miasteczku Nashua, w stanie New Hampshire, ukryta jest perła dziedzictwa – cmentarz polski. To miejsce pełne wspomnień. Położony na obrzeżach miasta cmentarz stanowi świadectwo obecności Polaków na amerykańskiej ziemi, przypominając o ich wkładzie w budowę wielokulturowego społeczeństwa Ameryki. Przez lata stanowił on nie tylko miejsce pochówku, ale także ważne miejsce społecznego i religijnego dla licznej Polonii.
Historia miejscowego cmentarza
Cmentarz w Nashua powstał w 1912 roku jako odpowiedź na rosnącą potrzebę dodatkowej liczby miejsc pochówku dla polskich emigrantów rzymskokatolickiego wyznania. Został on zlokalizowany na wschodniej części miasta. Jego obszar objął 3,2 ha. Grunt ten został zakupiony przez polską parafię. Obecnie nekropolia rozciąga się na obszarze hektara, a reszta gruntu stanowi rezerwy terenowe. Nekropolia mieści 348 nagrobków oraz 303 tablice. Nagrobki na tym cmentarzu opowiadają historie 1178 emigrantów, stanowiąc świadectwo ich losów.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów tego miejsca są nagrobki w stylu angielskim, ozdobione symbolicznymi motywami i inskrypcjami w języku polskim. Każdy z tych nagrobków jest jak mała opowieść o życiu człowieka, który kiedyś był częścią tej społeczności. Spacerując po alejkach cmentarza polskiego w Nashua, można zanurzyć się w przeszłości.
Dualizm polsko-amerykański
Dla wielu Polaków mieszkających w Stanach Zjednoczonych, cmentarz w Nashua jest miejscem szczególnym, gdzie mogą odnaleźć poczucie przynależności i bliskości kulturowej. To tutaj mogą pielęgnować tradycje, uczestniczyć w nabożeństwach, czy też po prostu spotkać się z innymi członkami lokalnej wspólnoty. Jest to również wyraz mieszania się kultury polskiej i amerykańskiej, czego przykładem są choćby inskrypcje nagrobne z charakterystyczną amerykanizacją polskich nazw, np. nazwisk, których końcówki brzmią „-sky” zamiast „-wski”, czy zamiast wpisywania na tablicach nagrobnych imion polskich, to stosowane są ich amerykańskie odpowiedniki, np. „Anthony” zamiast „Antoni”.
Przykład ciągłości kulturowej
Cmentarz polski w Nashua pozostaje nie tylko miejscem pochówku, ale przede wszystkim źródłem pamięci i tożsamości dla polskiej społeczności w New Hampshire. Wizyta w tej nekropolii stanowi podróżą w głąb historii i kultury oraz jednocześnie stanowi ona spotkaniem z przeszłością i teraźniejszością. To symboliczne miejsce, które przypomina nam o sile dziedzictwa i znaczeniu kulturowej kontynuacji, niezależnie od odległości czy czasu.
