Sándor Petőfi ; domena publiczna
Petőfi to pierwsze nazwisko, które przychodzi do głowy, gdy zapyta się Polaka, jakich wybitnych twórców wydała węgierska literatura. Pamiętamy, że Petőfi był poetą, który żył w czasach naszych wielkich romantyków Mickiewicza i Słowackiego, walczył u boku generała Józefa Bema podczas rewolucji węgierskiej 1848 r. i poległ za wolność swego narodu.
Sándor Petőfi ( 1823 – 1849) był synem Serba i Słowaczki. Urodził się w miejscowości Kiskőrös na południu Węgier , w której po latach – w jego rodzinnym domu – powstało pierwsze węgierskie muzeum literackie.
W latach 1842-1846 Petőfi wydał wiele wierszy i poematów, które przyniosły mu ogromny rozgłos i sławę. W swej twórczości podejmował tematykę zaczerpniętą z życia ludu, opiewał piękno rodzinnego kraju i jego przyrodę, ale sięgał również do własnych przeżyć i doświadczeń. Był twórcą „zaangażowanym” , bowiem sprawy społeczne i narodowe zawsze były mu szczególnie bliskie.
W 1848 r. stał się nie tylko duchowym przywódcą rewolucji, ale brał także czynny udział w kampanii w Siedmiogrodzie będąc adiutantem wodza armii siedmiogrodzkiej generała Józefa Bema . Jego płomienny wiersz „Armia siedmiogrodzka” ( „Erdélyi hadsereg” ) zagrzewał żołnierzy do boju i wyrażał nadzieję na zwycięstwo. O Józefie Bemie, który był jego przyjacielem pisał tak :
„Watpić w zwycięstwo ? Przecież Bem z nami,
Szermierz wolności – szafarz naszych losów,
On – Ostrołęki gwiazda krwawa
Idzie na czele płomień zemsty niosąc”
Trzeba wiedzieć, że generała Bema i Sándora Petőfiego łączyła zupełnie wyjątkowa przyjaźń. Bem pokochał młodego poetę jak rodzonego syna, a on z kolei miał dla generała wielki podziw i szacunek. W liście pisanym do Bema po francusku z obozu Szaveszces, opatrzonym datą 11 kwietnia 1849 r., Petőfi dał temu wyraz w następujący sposób :
„ (…) powróciłem z początkiem tego miesiąca do armii, której jestem członkiem, a która jest moją duszą – gdyż dowodzi nią Bem, i szczęściem moim – gdyż Bem to mój przyjaciel i ojciec”. Petőfi miał również powiedzieć, że Bemowi zawdzięczam nawet więcej niż ojcu, bo ojciec dał mu życie, a Bem honor.„
Twórczość Sándora Petőfiego była i jest nadal ceniona przez znawców. Najnowszy polski przekład jego poezji – autorstwa Jerzego Snopka – opatrzony został bardzo trafnym tytułem „Lutnia i miecz.” W tym roku obchodzimy 200. rocznicę urodzin Petőfiego – bohatera narodowego Węgier, genialnego poety i przyjaciela Polaków.
Gen. Józef Bem ; Wikimedia Commons
