Stowarzyszenie Odra-Niemen realizowało do 15 grudnia projekty z Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. Św. Maksymiliana Marii Kolbego, związane ze wsparciem polskich szkół na Litwie i Łotwie. Dlaczego o tym piszemy i z jakich powodów to takie ważne?
Instytut Rozwoju Języka Polskiego to polska instytucja rządowa, zajmująca się – najogólniej rzecz ujmując – wspieraniem polskiej i polonijnej edukacji poza granicami kraju. Wspiera on projekty mające na celu m.in. doposażanie polskich placówek edukacyjnych na świecie, szkolenia dla nauczycieli, kolonie dla dzieci, specjalne bony dla uczniów i nauczycieli i wiele innych.
Stowarzyszenie Odra-Niemen, zajmujące się od 2009 roku głównie tematyką kresową, ma szerokie kontakty wśród polskich szkół na Litwie, czy też – mniej licznych – na Łotwie. Szkoły te działają w systemach edukacyjnych tych państw, czyli tak jak klasyczne szkoły, od poniedziałku do piątku. W większości krajów, gdzie istnieje polska edukacja, ma ona charakter szkół sobotnich/niedzielnych.
Dzięki dwóm projektom, realizowanym przy wsparciu IRJP, ze środków Ministerstwa Kultury – “Wzmacnianie polskich placówek edukacyjnych na Litwie 2024” i “Wsparcie sprzętowe dla polskich szkół na Litwie i Łotwie” – udało się wspomóc łącznie 8 placówek edukacyjnych na wschodzie, jedną na Łotwie i 7 na Litwie.
Pierwszy z projektów zakładał wsparcie trzech żłobków-przedszkoli: w Mejszagole, Wilnie i Ejszyszkach. Udało się m.in. przeprowadzić remont jednej z sal, zakupić zapasy niezbędnych artykułów biurowych i dydaktycznych, rozbudować przyszkolne place zabaw, wyposażyć klasy w nowe mebelki, urządzić kąciki ciszy i relaksu dla dzieci, czy zakupić stroje ludowe dla szkolnego zespołu. Wszystko to spowodowało pozytywny wpływ na placówki, na wielu obszarach: poprawy jakości świadczonych usług, czy np. wzrostu aktywności wokół danej szkoły, możliwości realizacji dodatkowych działań.
Drugi projekt był oparty o zakupy sprzętowe – rzutniki, ekrany interaktywne, itp. Na Litwie wsparcie otrzymały dwa gimnazja, dwie szkoły-przedszkola, na Łotwie szkółka niedzielna. Łącznie zakupiono następujący sprzęt:
- Wyposażenie sali informatycznej: 20 komputerów stacjonarnych,
- 5 tablic interaktywnych,
- 6 laptopów,
- 5 tabletów,
- 6 drukarek/urządzeń wielofunkcyjnych,
- 2 projektory.
Nie trzeba mówić, jak znacząco wpływa to na jakość nauczania, komfort pracy nauczycieli i młodzieży w placówkach, do których uczęszcza około 1060 uczniów i nauczycieli. Jest jednak jeszcze jeden, szalenie istotny aspekt.
Cały czas trwa nieformalna walk a o uczniów między placówkami litewskimi, a polskimi, którym grozi likwidacja w przypadku zbyt małej liczby uczniów. Wysoki standard wyposażenia, komfort nauczania, to bardzo istotne czynniki, którymi kierują się rodzice przy posyłaniu dzieci do szkół. Niektóre ze szkół litewskich otrzymują wsparcie bezpośrednio od ministerstwa edukacji, co pozwala im na wejście na poziom nieosiągalny dla polskich placówek edukacyjnych bez wsparcia z Polski.
Dlatego te projekty są tak istotny. Każde ze wzmocnień powoduje dużą szasnę na zatrzymanie ewentualnego odpływu podopiecznych z placówek. Ma to też olbrzymi wpływ na utrzymanie polskości na tych terenach, która m.in. dzięki szkołom przechodzi na kolejne pokolenia.
