Polacy w Antwerpii: integracja i kultywowanie tradycji

Antwerpia, jedno z najważniejszych miast portowych Europy, znana z diamentów i silnej gospodarki, jest również domem dla sporej społeczności polskiej. Kim są Polacy, którzy zdecydowali się zamieszkać w tym dużym belgijskim mieście? Kiedy nasi rodacy po raz pierwszy pojawili się w Belgii?  Co wiadomo o życiu współczesnych Polaków w Antwerpii?

Historia migracji Polaków do Belgii

Migracja Polaków do Belgii ma bardzo długą tradycję. Datuje się ją na XIII wiek, kiedy polscy kupcy i drukarze dotarli właśnie do Antwerpii¹. Z kolei w wieku XVI polski dyplomata i poeta Jan Dantyszek brał czynny udział w życiu naukowym Antwerpii, Gandawy, Brukseli oraz Lowanium². Świadczyć to może o dynamicznych kontaktach naukowo-gospodarczych pomiędzy ziemiami polskimi a belgijskimi.

Dość duża migracja z Polski do Belgii miała miejsce w latach 30. XX w. Wówczas emancypacja Żydów oraz uwłaszczenie chłopów na ziemiach polskich dało wielu osobom szansę na emigrację zarobkową na Zachód. Według spisu powszechnego, przeprowadzonego w Belgii 30 października 1930 r., w całej Belgii zamieszkiwało prawie 50 000 obywateli polskich (z czego około 23 tys. stanowili Żydzi pochodzenia polskiego)³.

Po II wojnie światowej belgijska Polonia podzieliła się na zwolenników władzy ludowej w Polsce oraz jej przeciwników – obywateli sympatyzujących z emigracyjnym rządem londyńskim⁴. Obecnie liczba Polaków mieszkających w Belgii znacznie wzrosła (wpływ na to bez wątpienia miało wstąpienie Polski do Unii Europejskiej). Według oficjalnych danych, w Belgii zamieszkiwać może co najmniej 90 000 Polaków⁵. Około 7000 z nich zamieszkuje Antwerpię⁶ – drugie co do wielkości miasto kraju.

Polacy w Antwerpii – kim są?

Współczesna Polonia w Antwerpii to zróżnicowana grupa społeczna. Znajdziemy tu zarówno młodych ludzi, którzy przyjechali na studia lub krótki pobyt w celach zawodowych, jak i rodziny osiedlające się na stałe. Wiele osób pracuje w sektorze budowlanym, logistyce, przemyśle, ale również w usługach, IT czy edukacji. Nie brakuje także polskich przedsiębiorców, którzy zakładają własne firmy i prowadzą działalność gospodarczą.

Polacy w Antwerpii są aktywni w wielu dziedzinach życia, od pracy zawodowej, po zaangażowanie w życie społeczne i kulturalne miasta. Polskie sklepy, restauracje i punkty usługowe są widoczne w wielu częściach miasta, a polska kultura i tradycje są pielęgnowane przez różnorodne inicjatywy społeczne. W Antwerpii odbywają się polskie dyskoteki⁷, a przy Konsulacie Generalnym RP w Antwerpii funkcjonuje szkoła polska (Zespół Szkół im. Gen. Stanisława Maczka)⁸.

Życie w Belgii – wyzwania dla polskiej społeczności

Życie w obcym kraju zawsze niesie ze sobą wyzwania. Polacy w Antwerpii mierzą się z kwestiami integracji, różnicami kulturowymi, a także barierami językowymi. Choć wielu Polaków biegle włada angielskim, znajomość języka niderlandzkiego – oficjalnego języka Flandrii, której Antwerpia jest stolicą – jest często kluczem do lepszej integracji i zawodowego sukcesu. Niestety, często nowo przybyli imigranci bardzo słabo władają językiem niderlandzkim⁹.

Niektórzy migranci zmagają się z problemami związanymi z rynkiem pracy, takimi jak brak stabilności zatrudnienia, nierówności płacowe czy trudności w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych. Jednak wiele polskich organizacji oraz samorządowe instytucje w Antwerpii oferują wsparcie w takich kwestiach, pomagając Polakom w lepszym zrozumieniu systemu i radzeniu sobie z trudnościami.

Polskie organizacje i wydarzenia kulturalne

Jednym z najważniejszych elementów życia Polonii w Antwerpii są organizacje polonijne, które wspierają Polaków zarówno w adaptacji do życia w Belgii, jak i w pielęgnowaniu polskiej tożsamości. Przykładem może być Rada Polonii Belgijskiej, który organizuje liczne wydarzenia kulturalne, spotkania integracyjne, a także służy pomocą w sprawach formalnych czy prawnych¹⁰.

Również w samej Antwerpii działa kilka polskich organizacji. Jedną z nich jest Viva-Pol, której głównym celem jest zniesienie barier językowych i prowadzenie działań zmierzających do lepszego wzajemnego zrozumienia kultury polskiej i belgijskiej. Do działań podejmowanych przez Viva-Pol, skierowanych do mieszkających w Antwerpii Polaków, należą kursy językowe (od podstaw – dedykowane dla tych imigrantów, dla których kursy rządowe są na zbyt wysokim poziomie), wycieczki krajoznawcze, imprezy integracyjnej (wspólne zwiedzanie, wspólne gotowanie, kultywowanie polskich ludowych tańców i śpiewów). Organizowana jest także pomoc dla dzieci ze szkół podstawowych i średnich.

Dość ciekawą inicjatywą organizacji Viva-Pol cykliczne wydarzenie „Karuzele językowe”, dedykowane dla antwerpczyków pragnących bliżej poznać polską kulturę i polski język. Odbywa się ono co dwa tygodnie w starej łaźni w Antwerpii i jest organizowane we współpracy z Vormingplus Antwerpen¹¹.

Polska wspólnota katolicka w Antwerpii

W Antwerpii istnieje również polska wspólnota katolicka przy Kościele pw.  Św. Tereski od Dzieciątka Jezus¹². W Parafii nie tylko odprawiane są Msze Święte w języku polskim, ale działają również mniejsze grupy wspólnotowe (m.in. Bractwo Żywego Różańca oraz Wspólnota Emaus), które są miejscem spotkać miejscowej ludności katolickiej i – w dużej mierze – lokalnej Polonii. Parafia organizuje również pielgrzymki polonijne, organizowane są także różne spotkania tematyczne i akcje pomocowe (m.in. ostatnia dot. pomocy ofiarom powodzi w Polsce)¹³.

1. Polonia w Belgii, Wikipedia, wolna encyklopedia, źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Polonia_w_Belgii (dostęp: 02.10. 2024). ↩︎
2. Tamże. ↩︎
3. E. Kołodziej, J. Zakrzewska, Raporty emigracyjne konsulów polskich w Brukseli i Antwerpii 1929-1932 [w:] Teki Archiwalne, t. 19, Materiały Źródłowe, Warszawa–Łódź 1982, s. 127. ↩︎
4. Polonia w Belgii, Wikipedia… poz. cyt. ↩︎
5. Hoofdstuk migratie in Belgie, źródło: https://www.myria.be/files/MIGRA2018_NL_H2.pdf (dostęp: 02.10.2024). ↩︎
6. W Anwerpii powstala druga organizacja polonijna, portal Moja Niderlandia, źródło: https://www.mojaniderlandia.pl/polacy-w-holandii/vivapol-chce-zmniejszyc-bariere-miedzy-antwerpczykami-a-polakami-1783.html (dostęp: 03.10.2024). ↩︎
7. Kawiarnie, portal Antwerpia Polska, źródło: https://www.antwerpiapolska.be/antwerpiapolska_kawiarnie.html (dostęp: 02.10.2024). ↩︎
8. Tamże. ↩︎
9. W Anwerpii powstala druga organizacja polonijna….. ↩︎
10. Rada Polonii Belgijskiej, Wikipedia, wolna encyklopedia, źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rada_Polonii_Belgijskiej (dostęp: 30.09.2024). ↩︎
11. Tamże. ↩︎
12. Kościół Polski, źródło: https://www.kosciolpolski.be/msze-swiete/ (dostęp: 02.10.2024). ↩︎
13. Tamże. ↩︎

Bibliografia:

• Polonia w Belgii, Wikipedia, wolna encyklopedia, źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Polonia_w_Belgii (dostęp: 02.10. 2024).
• E. Kołodziej, J. Zakrzewska, Raporty emigracyjne konsulów polskich w Brukseli i Antwerpii 1929-1932 [w:] Teki Archiwalne, t. 19, Materiały Źródłowe, Warszawa–Łódź 1982.
• Hoofdstuk migratie in Belgie, źródło: https://www.myria.be/files/MIGRA2018_NL_H2.pdf (dostęp: 02.10.2024).
• W Anwerpii powstala druga organizacja polonijna, portal Moja Niderlandia, źródło: https://www.mojaniderlandia.pl/polacy-w-holandii/vivapol-chce-zmniejszyc-bariere-miedzy-antwerpczykami-a-polakami-1783.html (dostęp: 03.10.2024).
• Kawiarnie, portal Antwerpia Polska, źródło: https://www.antwerpiapolska.be/antwerpiapolska_kawiarnie.html (dostęp: 02.10.2024).
• Rada Polonii Belgijskiej, Wikipedia, wolna encyklopedia, źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rada_Polonii_Belgijskiej (dostęp: 30.09.2024).
• Kościół Polski, źródło: https://www.kosciolpolski.be/msze-swiete/ (dostęp: 02.10.2024).