Fryderyk Chopin dla wielu z Nas jawi się jako najwybitniejszy polski muzyk, który kiedykolwiek stąpał po ziemi. Jego utwory przepełnione polską ludowością dodawały naszym przodkom otuchy niemniejszej niż dzieła literackie pisane w XIX wieku ,,ku pokrzepieniu serc”. Nie może więc dziwić, że dziś Fryderyk Chopin w Polsce jest otoczony należytą czcią. Na cześć kompozytora nazywano i nazywa się dziś w Naszym kraju ulice, parki, skwery oraz wiele reprezentacyjnych budynków, przede wszystkim związanych z muzyką.
Na szczęście dla Chopina współcześni mu bywalcy salonów docenili talent Polaka. Musimy pamiętać, że nie zawsze tak było, a wielu wybitnych z naszego punktu widzenia artystów odchodziło z tego świata w zapomnieniu. Fryderyk Chopin jednak w pierwszej połowie XIX wieku uchodził za jednego z najwybitniejszych muzyków swoich czasów. Był znany wśród wyższych sfer w całej Europie. Przyniosło to pianiście wielką sławę, którą zresztą cieszy się do dziś. Sława to sprawiła, że w wielu miejscach na świcie możemy znaleźć obiekty poświęcone artyście. Wśród nich nie mogło zabraknąć monumentów i to właśnie pomnikom ku czci Fryderyka Chopina na świecie dziś się wspólnie przyjrzymy.
Paryż
W zestawieniu tym nie mogło rzecz jasna zabraknąć Paryża. Miasta bliskiemu sercu kompozytora, w którym to spędził prawie połowę swojego krótkiego 39-letniego życia. Musimy również pamiętać o emocjonalnym stosunku Francuzów do Fryderyka Chopina. Nie może dziwić więc, że w stolicy Francji znajdują się aż 3 pomniki ku czci tego wybitnego pianisty.
Pierwszym monumentem Chopina był… pomnik nagrobny. Uroczystego odsłonięcia dokonano w pierwszą rocznicę śmierci artysty tj. 17 października 1850 roku na cmentarzu Père-Lachaise. Nekropolia ta jest największą i najsławniejszą nie tylko w Paryżu, ale i całej Francji. Na szczycie cokołu znajduję się figura Euterpe – jednej z dziewięciu muz w mitologii greckiej. Poniżej autor Auguste Clésinger umieścił medalion z podobizną Chopina przedstawioną z lewego profilu z dedykacją. Na pozostałych ścianach projektant usadowił informacje biograficzne dotyczące pianisty oraz swój podpis.
Pomnik nagrobny Fryderyka Chopina. Auguste Clésinger, Public domain, via Wikimedia Commons
Na kolejny pomnik Chopina w stolicy Francji przyszło paryżanom czekać dokładnie 51 lat. W 1901 roku w słynnym Ogrodzie Luksemburskim wzniesiono popiersie polskie pianisty. Inicjatorami przedsięwzięcia byli dwaj francuscy muzycy Jules Masseneta oraz F. Henry Peru. Projektantem i autorem popiersia był Georges Dubois. Oryginalny pomnik zaginął podczas drugiej wojny światowej. Po ponad pół wieku przerwy Chopin ,,wrócił” do Ogrodu Luksemburskiego. Oryginalny monument zastąpiono w 1999 roku popiersiem wykonanym przez znakomitego polskiego rzeźbiarza Bolesława Syrewicza.
Pomnik F. Chopina w Ogrodzie Luksemburskim. Rhian from Kerhiec, Guern, France, CC BY 2.0 https://creativecommons.org/licenses/by/2.0, via Wikimedia Commons
Ostatni paryski pomnik, o którym dziś wspomnimy znajduję się w usytuowanym w 8 dzielnicy Parku Monceau. Monument wzniesiono w 1906 roku. Obiekt autorstwa J. Froment-Meurice’a składa się z przepięknej mamrowej sylwetki Chopina grającego na fortepianie. U stóp pianisty leży zaś kobieta, zasłaniająca sobie dłonią oczy. Nad wspomnianymi postaciami góruję druga kobieta, która jakoby z obłoków zrzuca na pianistę i słuchaczkę kwiaty.
Pomnik Fryderyka Chopina w Parku Monceau. Guillaume Jacquet, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, via Wikimedia Commons
Rio de Janerio
Zachowując chronologię przenieśmy się teraz do słynnego Rio. Tam bowiem od 1 września 1944 roku można podziwiać pomnik Fryderyka Chopina. Data odsłonięcia monumentu nie była rzecz jasna przypadkowa. Wybraną ją specjalnie w celu upamiętnienia piątej rocznicy napaści Rzeszy Niemieckiej a później również Związku Sowieckiego na Polskę. Autorem pomnika był jeden z najbardziej uznanych polskich rzeźbiarzy XX wieku – August Zamoyski. Monument składa się z cokołu, na którym umieszczono wykonany z brązu posąg Fryderyka Chopina. Statua mierzy sobie 110 centymetrów, a polski pianista jest ubrany w strój z ówczesnej sobie epoki.
Monument Chopina w Rio de Janerio. Halley Pacheco de Oliveira, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, via Wikimedia Commons
Hamamatsu
Hamamatsu – liczące sobie niespełna 800 tysięcy mieszkańców miasto w prefekturze Shizuoka na wyspie Honsiu jest jednym z miejsc na świecie, gdzie Chopina otacza się szczególną czcią. W 1960 roku w Hamamatsu założono Japońskie Towarzystwo Chopinowskie. Po upadku komunizmu w Polsce to japońskie miasto nawiązało partnerskie relacje z Warszawą. W ramach umowy o wymianie współpracy kulturowej Japończycy otrzymali od swoich polskich partnerów kopię warszawskiego pomnika Fryderyka Chopina. Odsłonięcie monumentu w Hamamatsu nastąpiło w 1994 roku i umiejscowiono go na wzgórzu nazwanym z tej okazji wzgórzem Fryderyka Chopina. Dodatkowo w mieście cyklicznie co trzy lata odbywa się słynny na cały świat Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Hamamatsu (ang. Hamamatsu International Piano Competition). Miasto słynie również z produkcji instrumentów elektrycznych oraz gitar.
Tirana
Wróćmy teraz na chwilę do Europy. Dnia 2 listopada 2003 roku ówczesny prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski dokonał uroczystego odsłonięcia pomnika Fryderyka Chopina w stolicy Albanii – Tiranie. Co ciekawe jest to jedyny monument obcokrajowca na terenie całego kraju. Pomnik został ufundowany przez Międzynarodową Fundację imienia Fryderyka Chopina. Autorem dzieła jest znany warszawski rzeźbiarz Andrzej Renes, który wcześniej wykonał monument kardynała Stefana Wyszyńskiego na przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Pomnik Chopina znajduję się w południowej części Tirany. Plac, na którym usytułowano monument zyskał nazwę Placu Fryderyka Chopina (alb. Sheshi Fryderyk Chopin).
Pomnik F. Chopina w Tiranie. Stiopa, CC BY-SA 4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0, via Wikimedia Commons
Szanghaj
Po krótkiej wizycie na Bałkanach wybierzmy się znów do Azji. W jednym z najbardziej znanych miast Państwa Środka znajduję się największy na świcie pomnik polskiego kompozytora. Mowa oczywiście o monumencie mieszczącym się w centrum Szanghaju. Mierzący 7 metrów pomnik przedstawiający twarz pianisty został zaprojektowany przez Panią Lu Pin będąc absolwentką ASP w Warszawie. Pomysłodawcami powstania pomnika był sekretarz generalny Międzynarodowej Federacji im. Fryderyka Chopina oraz polski przedsiębiorca chińskiego pochodzenia Pan Yu Jian’er. Pomnik, który powstał z polskich materiałów w pełni wykonano w Chinach. W czasie ceremonii otwarcia, na której nie zabrakło gości z Polski odbył się koncert pianistyczny w wykonaniu dzieci z jednej z szanghajskich szkół. Tego dnia artystka Lu Pin otrzymała Brązowy Medal ,,Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W parku, w którym to wzniesiono pomnik znajduje się również aleja imienia Fryderyka Chopina oraz muzeum poświęcone życiu i twórczości artysty.
Pomnik Fryderyka Chopina w Szanghaju. Conew at Polish Wikipedia, CC BY-SA 3.0 http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/, via Wikimedia Commons
Singapur
Następnym azjatyckim pomnikiem Chopina, o którym dziś szerzej wspomnimy jest singapurski monument odsłonięty w 2008 roku. Fundatorami dzieła są: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Adama Mickiewicza oraz Państwo Halina i Mirosław Pieńkowscy. Pomnik przedstawia Chopina siedzącego przy fortepianie oraz zasłuchaną damę. Postaci są naturalnej wielkości. Autorem monumentu jest Profesor Karol Badyna. Rzeźbiarz ten jest związany z Akademią Sztuk Pięknych imienia J. Matejki w Krakowie. Pomnik stanął w Singapurskich Ogrodach Botanicznych. Uroczystości odsłonięcia monumentu towarzyszyła inauguracja działalności Towarzystwa Chopina w Singapurze. Uroczystości towarzyszył koncert solistów i orkiestry.
Wiedeń
Ostatni pomnik o jakim dziś wspomnimy znajduję się w sercu Austrii. W 2010 roku w wiedeńskim parku Schweizergarden odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina autorstwa polsko-włoskiego rzeźbiarza Krzysztofa Michała Bednarskiego. Monument jest darem narodu polskiego. Data odsłonięcia nie jest przypadkowa bowiem przypada na obchody 200 rocznicy urodzin kompozytora. Rzeźba nosi tytuł ,,La note bleue”. Tytuł jest nawiązaniem do ,,błękitnej nuty”, bowiem to tę nutę metaforycznie znajdowała w muzyce pianisty jego wieloletnia kochanka George Sand. Warto podkreślić, że Wiedeń nie jest nic nieznaczącym miastem w biografii Chopina. Ten bowiem odwiedziła miasto dwukrotnie w latach 1829-1831. To właśnie w stolicy ówczesnego Imperium Habsburgów młody Chopin zdobył międzynarodową sławę i to właśnie z Wiednia wyruszył w 1831 roku do Paryża.
Pomnik Chopina w Wiedniu. János Korom Dr. >17 Million views from Wien, Austria, CC BY-SA 2.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0, via Wikimedia Commons
