Polacy od dawna słyną z gotowości do niesienia pomocy – zarówno bliskim, jak i tym, którzy cierpią daleko stąd. Tę tradycję godnie kontynuuje Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM). To przykład nowoczesnej, skutecznej organizacji, która pokazuje światu, że Polska potrafi pomagać mądrze, profesjonalnie i z sercem.
Początki Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej
Historia Fundacji Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej zaczyna się w 2006 roku. Głównym inicjatorem przedsięwzięcia był doktor Wojciech Wilk. Od samego początku PCPM działało z myślą o profesjonalizacji polskiej pomocy humanitarnej. Pierwszym krajem, do którego dotarła pomoc Fundacji była stolica Sudanu Chartum oraz południa część kraju. Działania PCPM w tym kraju były kompleksowe i obejmowały zarówno pomoc żywnością jak i rozwojową obejmująca edukację oraz walkę z bezrobociem. Warto podkreślić, że misja Fundacji w Sudanie Południowym trwa dziś.
W 2010 roku roku działalność Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej rozszerzyła się o pomoc w Gruzji zmagającej się wówczas z klęską żywiołową. W tym samym roku rozpoczęła się również trwająca do dziś misja w Palestynie. Z początku jednym z głównym zadań PCPM w tym kraju było wspracie rozwoju lokalnego rolnictwa. W kolejnym roku Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowe rozpoczęło swoje misje w Libanie oraz Kenii.
Fundacja z początkiem 2012 roku aktywnie zaangażowała się w pomoc dla syryjskich uchodźców dotkniętych działaniami zbrojnymi związanymi z wojną domową w tym kraju. PCPM od tego momentu nieprzerwanie niesie pomoc Syryjczykom szukającym schronienia w sąsiednim Libanie. Dzięki działalności Fundacji tysiące Syryjczyków znalazło w Libanie schronienie, opiekę zdrowotną oraz pracę. Dodatkowo Polacy wspierali uchodźców w zakresie: medycyny, pożarnictwa oraz edukacji najmłodszych z nich. Zaangażowanie PCPM w Libanie doskonale pokazują liczby. Na 13 projektów Fundacji z 2013 roku aż 5 z nich realizowano na terenie lewantyńskiego kraju. Prócz tego Polacy aktywnie działali wówczas w Gruzji, Sudanie Południowym oraz Etiopii.
Lata 2014-2020
Rok 2014 na zawsze już zapisze się w najnowszej historii świata. Wtedy to Rosjanie dokonali bezprawnej aneksji Krymu oraz doprowadzili do wybuchu wojny w Donbasie. Fundacja Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej nie pozostała obojętna wobec kryzysu za naszą wschodnią granicą. PCPM skupiło się przede wszystkim na pomocy w relokacji uchodźców wojennych z Donbasu oraz pomocy medycznej dla Ukraińców. Głównym miejscem działań Polaków był wówczas Charków, do którego to trafiło wielu mieszkańców z terenów objętych walkami. Dodatkowo Polacy zaangażowali się w dostarczanie pomocy humanitarnej do osób żyjących przy samej linii frontu.
W tym samym roku PCPM rozpoczęło w Kenii trwający do dziś projekt mający na celu szkolenie miejscowych strażaków, a w późniejszych latach również medyków. Dzięki wsparciu PCPM liczba jednostek straży pożarnej w tym kraju zwiększyła się z 26 do 71. Liczba strażaków zaś wzrosła ponad trzykrotnie, z początkowych 450 do ponad 1500 osób, w tym także kobiet. Praca Polaków w Kenii jest ważna nie tylko dla tego kraju, ale i całego regionu. W wybudowanym przez Fundację i otwartym w 2023 roku Centrum Szkoleń Strażackich i Ratunkowych w Kiambu szkolą się bowiem nie tylko Kenijczycy, ale także ich koledzy z Etiopii, Rwandy, Tanzanii oraz Ugandy. Od 2023 roku, dzięki wdrożeniu systemu certyfikowanych szkoleń zawodowych, już 103 osoby przeszkolone przy udziale Polaków otrzymały tytuł zawodowego strażaka.
Naturalnie, wyżej wymienione działania nie wpłynęły negatywnie na zaangażowanie Fundacji w Libanie. Zbudowanie centrum medycznego w mieście Bira, dopłaty do wynajmowanych mieszkań sięgające 100 procent oraz przygotowywanie Syryjczyków do warunków zimowych to tylko niektóre z przedsięwzięć Polaków w tym kraju. Dodatkowo, w 2017 roku PCPM otrzymało certyfikat Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) uprawniający do świadczenia usług medycznych w regionach objętych kryzysami humanitarnymi, co umożliwiło organizacji jeszcze efektywniejszą pomoc medyczną w Libanie i innych krajach dotkniętych wojną oraz klęskami żywiołowymi.
Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej wobec pandemii
Rok 2020 przywitał nas największą od stu lat klęską humanitarną – pandemią COVID-19, która wstrząsnęła całym światem i na długo odcisnęła piętno na każdej dziedzinie życia. W obliczu pandemii Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej natychmiast zaangażowało się w pomoc zarówno w kraju, jak i za granicą. W Polsce fundacja dostarczała szpitalom specjalistyczne namioty medyczne, które pełniły funkcję stacji triażowych, pomagając w bezpiecznej selekcji pacjentów jeszcze przed wejściem do placówek. Do tego dochodziła regularna dostawa środków ochrony osobistej, w tym maseczek, rękawiczek, fartuchów jednorazowych i płynów dezynfekcyjnych. PCPM nie zapomniało także o psychologicznym wymiarze kryzysu – personel medyczny mógł liczyć na bezpłatne wsparcie psychologiczne, niezbędne w tak stresujących i wyczerpujących warunkach pracy.
W skali międzynarodowej kluczową rolę odegrał Medyczny Zespół Ratunkowy PCPM, który uczestniczył w misjach w takich krajach jak Włochy, Tadżykistan, Kirgistan, Liban, Etiopia czy Madagaskar. Polscy medycy nie tylko wspierali lokalne szpitale, lecz także prowadzili szkolenia dla personelu medycznego w zakresie leczenia pacjentów z COVID-19 i zapobiegania zakażeniom. W Ugandzie PCPM odpowiedziało na apel Światowej Organizacji Zdrowia, wysyłając specjalistów do pracy w największym szpitalu zajmującym się leczeniem chorych na koronawirusa.
W Libanie fundacja zareagowała na pogłębiający się kryzys gospodarczy i zdrowotny, budując sieć kanalizacyjną i instalując panele słoneczne w regionie Akkar, poprawiając tym samym warunki sanitarne i dostęp do energii. PCPM dostarczało również respiratory i sprzęt ochronny do szpitali m.in. w Warszawie i Olsztynie. W Polsce fundacja zainicjowała także ogólnokrajową akcję szycia maseczek, angażując lokalne społeczności do wspólnego działania. Równolegle Fundacja prowadziła kampanie informacyjne i edukacyjne, promując wiedzę na temat wirusa i zasad bezpieczeństwa.
Pełnospektaklowa wojna na Ukrainie
Po wybuchu wojny w Ukrainie w 2022 roku PCPM natychmiast uruchomiło programy pomocy dla uchodźców przybywających do Polski. W Warszawie powstało Centrum Edukacji i Kreatywności (CEK) dla dzieci z Ukrainy, oferujące zajęcia w języku ojczystym, pomoc psychologiczną oraz wsparcie logopedyczne. Dorośli mogli korzystać z kursów języka polskiego oraz szkoleń zawodowych, ułatwiających wejście na lokalny rynek pracy. Szczególnie istotnym rozwiązaniem okazał się program „Cash for Work”, dzięki któremu ukraińscy nauczyciele mogli znaleźć zatrudnienie w polskich szkołach, wspierając dzieci w ich własnym języku. Zatrudniano także asystentów międzykulturowych i psychologów, którzy nie tylko ułatwiali komunikację, ale też wzmacniali poczucie bezpieczeństwa i aklimatyzację w nowym kraju.
Pomoc Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej nie ograniczała się jednak do granic Polski. Na wschodzie Ukrainy, w zniszczonych wojną miejscowościach takich jak Cyrkuny, fundacja prowadziła odbudowę domów – wymieniano dachy i okna, szczególnie w domach osób starszych i samotnych. Prace prowadzone były z myślą o nadchodzących zimach i często finansowane ze wsparcia międzynarodowych partnerów, takich jak rząd Tajwanu. PCPM działało również w obwodach zaporoskich i chersońskich, dostarczając pomoc rzeczową, agregaty prądotwórcze, żywność i środki higieny.
Równolegle PCPM nie zapominało o innych częściach świata. W Libanie organizacja zajmowała się poprawą infrastruktury sanitarnej i energetycznej – budowano systemy kanalizacyjne, instalowano panele słoneczne i modernizowano lokalne sieci wodociągowe. Na terenie Afryki – od Sudanu Południowego po Kenię i Etiopię – fundacja realizowała projekty wsparcia zdrowotnego i szkolenia służb ratowniczych. W Sudanie Południowym działało Centrum Dożywiania dla dzieci, a w Afryce Wschodniej rozwijano kompetencje strażaków i ratowników medycznych. Obecnie na Zachodnim Brzegu Jordanu PCPM wdraża systemy e-zdrowia, umożliwiając telemedyczne konsultacje oraz metody usprawniania rejestracji pacjentów.
Bieżące działania
Od początku 2024 roku Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej kontynuuje swoje misje humanitarne, koncentrując się na długoterminowym wsparciu uchodźców z Ukrainy oraz realizując projekty w innych regionach dotkniętych kryzysami. W Polsce, oprócz wspierania dzieci z Ukrainy i ich rodzin, organizacja intensyfikuje działania w zakresie szkoleń zawodowych i integracji zawodowej dorosłych uchodźców, oferując kompleksową pomoc w zakresie adaptacji społecznej i zawodowej. Poza tym PCPM angażuje się w działania mające na celu poprawę infrastruktury lokalnej. W tym celu podejmuje działania takie jak odbudowa domów na wschodnich terenach Ukrainy, współpracując z międzynarodowymi partnerami.
Z kolei w Libanie organizacja nie tylko modernizuje infrastrukturę sanitarną, ale także realizuje projekty z zakresu energii odnawialnej, instalując panele słoneczne, by zapewnić dostęp do energii w ubogich rejonach. W Afryce Wschodniej i Południowej PCPM kontynuuje wsparcie służb ratowniczych, kładąc duży nacisk na rozwój kompetencji strażaków i ratowników medycznych. Organizacja nie ustaje także w dostarczaniu pomocy humanitarnej, m.in. w formie żywności, leków i środków higienicznych w regionach dotkniętych suszą oraz konfliktami zbrojnymi.
W ciągu ostatnich dwóch lat PCPM zrealizowało ponad 150 projektów w 12 krajach, pomagając ponad 1,5 miliona osób. Dostarczono 500 ton pomocy humanitarnej, przeprowadzono ponad 2000 godzin szkoleń dla służb ratunkowych, a także zrealizowano kilkadziesiąt projektów odbudowy infrastruktury w krajach dotkniętych kryzysami. Organizacja nieustannie dostosowuje swoje działania do zmieniających się potrzeb, priorytetowo traktując zrównoważony rozwój i długoterminowe wsparcie lokalnych społeczności.
Bilans działalności Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej
Od momentu powstania w 2006 roku Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej zrealizowało ponad 186 projektów humanitarnych i rozwojowych w 28 krajach, niosąc pomoc ponad 4 milionom osób. Działania Fundacji obejmowały zarówno natychmiastową pomoc w sytuacjach kryzysowych – wojnach, klęskach żywiołowych i pandemii – jak i projekty długoterminowe, wspierające odbudowę, edukację i rozwój lokalnych społeczności. PCPM dostarczyło łącznie ok. 1000 ton pomocy humanitarnej, przeprowadziło ponad 5000 godzin szkoleń dla strażaków, medyków i pracowników pierwszej linii pomocy, a także stworzyło stałe programy wsparcia dla uchodźców, m.in. z Syrii i Ukrainy.
Fundacja odegrała istotną rolę w takich krajach jak Liban, Sudan Południowy, Kenia, Ukraina czy Etiopia. Koncentrując się na poprawie dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji i energii. Dzięki wybudowanym ośrodkom szkoleniowym, takim jak centrum strażackie w Kiambu, pomoc PCPM ma realny wpływ na cały region Afryki Wschodniej. Certyfikat WHO otrzymany w 2017 roku potwierdził profesjonalizm organizacji w obszarze pomocy medycznej. Dziś PCPM należy do grona najbardziej aktywnych i skutecznych polskich organizacji humanitarnych, konsekwentnie łącząc wartości solidarności z praktycznym, profesjonalnym działaniem.
