W dniach 5-8 czerwca w Tykocinie pod Białymstokiem odbył się już VII Zjazd Kresowych NGO. Przedstawiciele organizacji pozarządowych spotkali się, aby wymienić się doświadczeniami i zaplanować kolejne działania na rzecz pamięci o Kresach.
Osoby związane z Kresami
W Zjeździe udział wzięło niemal 20 osób reprezentujących różne organizacje pozarządowe zajmujące się tematyką Kresów Wschodnich. Organizatorem wydarzenia był Instytut Suwerennej. Pośród innych organizacji byli przedstawiciele między innymi Stowarzyszenia Odra-Niemen, Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, czy Ukraińsko-Polskiego Sojuszu, a także nauczycielka z polskiej szkoły w Tłumaczu na Ukrainie. Były również osoby związane życiowo z Kresami, a nie reprezentujące konkretnych organizacji. Całe przedsięwzięcie Instytut Suwerennej mógł zrealizować dzięki projektowi finansowanemu przez Narodowy Instytut Wolności.

Wykłady i dyskusje
Główną częścią Zjazdu były wykłady i dyskusje prowadzone po nich. Wykładów udzielili między innymi: Dr Łukasz Adamski- „Jak nie być pseudo analitykiem stosunków polsko-ukraińskich”, Janusz Waliś- „Kresy Wschodnie – Zagrabiony potencjał”, Mariana Jakobczuk- „Polskie organizacje na Ukrainie – zadania, wyzwania i szanse”, Rajmund Klonowski- „Język a tożsamość narodowa: jak nie robić krzywdy Polakom poza granicami”. Wart wyróżnienia był również wykład „Potomkowie Adama Mickiewicza” prowadzony przez Romana Goreckiego-Mickiewicza, czyli prapraprawnuka wybitnego pisarza. Najważniejszymi momentami były jednak dyskusje prowadzone po wykładach, a także te bardziej kuluarowe.
Dotyczyły one działań na rzecz naszych rodaków na wszystkich Kresowych kierunkach, takich jak Ukraina, Białoruś, Litwa i Łotwa. Jednym z ważnych omawianych punktów stanowiło przygotowanie do tegorocznych Zjazdów Kresowej Młodzieży Szkolnej, również organizowanych przez Instytut Suwerennej w ramach tego samego projektu. Liczne rozmowy i wymiana doświadczeń pozwoliły też na nawiązanie wielu kontaktów i ustalenie zarysu przyszłych wspólnych działań między organizacjami, które do tej pory nie wiedziały o sobie nawzajem. Podczas luźniejszych dyskusji dochodziło też do bardziej żywiołowych wymian poglądów, zarówno na tematy historyczne, jak i współczesne.

Atrakcje dla sarmatów
Poza dyskusjami oraz wykładami nie zabrakło też czasu na spędzenie czasu w nieco luźniejszej formie. Cały Zjazd odbywał się w pięknym podlaskim Tykocinie, który słynie z wielu zabytków. Najbardziej charakterystycznym obiektem jest tykociński zamek, związany chociażby z postacią Janusza Radziwiłła, znanego z „Potopu” Sienkiewicza. Tak więc w ramach odskoczni od rozmów przy stole uczestnicy Zjazdu mieli okazję zwiedzić zamek z przewodnikiem. Poza tym organizatorzy zapewnili też coś dla miłośników mocniejszych wrażeń. Był to pokaz staropolskiej broni w wykonaniu lokalnego rekonstruktora, związanego zresztą z tykocińskim zamkiem. Oprócz symbolicznego wystrzału z czarno prochowej rusznicy była też możliwość odbycia krótkiego pojedynku na prawdziwe, chociaż stępione szable, a także na te gumowe. Były to atrakcje godne sarmatów, doskonale wpisujące się w kresowe klimaty.

Rezultaty zjazdu
Zjazdy Kresowych NGO stanowią doskonałą okazję to zapoznania się i nawiązania nowych kontaktów pomiędzy organizacjami pozarządowymi zajmującymi się tematyką kresową. Na rezultaty z pewnością nie będzie trzeba długo czekać.




![Józef Brandt, Miasteczko na Podolu, 1874-1875, [za:] Wikimedia Commons](https://ponadgranicami.org/wp-content/uploads/2025/10/1-_-Jozef_Brandt_-_Miasteczko_na_Podolu-1024x848.jpg)
