W dniach 3-5 października 2025 r. w Neapolu odbyła się IX edycja międzynarodowego konkursu „Polak Roku we Włoszech i na Świecie”. Już po raz drugi władze X. Municipalità Bagnoli/Fuorigratta z Prezydentem Carmine Sangiovanni na czele oraz z Panią Francescą Giovene di Girasole gościli ten konkurs w pięknym i przestronnym Audytorium „Porta del Parco”.
W piątek 3 października uczestnicy udali się na plenerowe warsztaty historyczne do zamku królewskiego w Casercie, z udziałem dwóch autoryzowanych przewodniczek. Kolejnego dnia przed południem odbyło się kilkugodzinne spotkanie Wicemarszałek Sejmu RP – Pani Doroty Niedzieli – z Organizatorem (pod egidą Prezes Związku Polaków w Kalabrii Pani Katarzyny Gralińskiej) oraz przedstawicielami różnych organizacji artystycznych, kulturalnych, edukacyjnych i biznesowych. W godzinach popołudniowych i wieczornych między 17:00 a 20:30 odbyła się uroczysta Gala w Audytorium, z udziałem znakomitych gości.
Po wstępnej części przystąpiono do prezentacji kandydatów w poszczególnych kategoriach:
KATEGORIA: DZIAŁALNOŚĆ ARTYSTYCZNA
III miejsce: Alina Bożyk to artystka wszechstronna – malarka, poetka, graficzka i animatorka kultury. Jej obrazy, prezentowane były w Niemczech podczas prestiżowej Bayreuther Kunstausstellung, a poezja została uhonorowana Złotym Piórem w Belgii i znalazła miejsce w antologiach w USA i Europie. Jako prezes Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Nowym Sączu i właścicielka galerii „Eskulap i Muzy”, aktywnie wspiera młodych twórców i organizuje wydarzenia polonijne. Pasja, oryginalność i konsekwencja czynią z niej godną ambasadorkę polskiej kultury za granicą.
III miejsce ex aequo: Józefa Bednarz – polska malarka mieszkająca w Rzymie, tworzy inspirowana malarską techniką Tamary Łempickiej. Jej pasja do malarstwa rozkwitła w dorosłym życiu, udowadniając, że nigdy nie jest za późno na realizację marzeń. Członkini prestiżowych stowarzyszeń artystycznych, prezentuje swoje prace w wielu miastach Włoch, promując polską kulturę za granicą. Znana także z odwagi i wielkiego serca – adoptowała polskie dziecko we Włoszech, dając mu dom, miłość i wsparcie. Jej historia inspiruje do odwagi, wytrwałości i wiary w swoje możliwości.
II miejsce: Krzysztof Gwiazda – śpiewak operowy (bas-baryton), kompozytor, multiinstrumentalista i pedagog z ponad 30-letnim dorobkiem artystycznym. Absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie, występował na prestiżowych scenach w Europie i USA. Autor ponad 1000 utworów, w tym 600 piosenek dla dzieci, twórca opery Zielony Księżyc i oratorium Nasza Matka Ziemia. Jego projekty, takie jak „Muzyczna Lekcja Historii” czy „Filharmonia Rodzinna”, łączą edukację z kulturą, rozwijając wrażliwość i język najmłodszych, zwłaszcza w polonijnych środowiskach. Jego twórczość łączy klasykę z nowoczesnością, a muzyka staje się mostem między pokoleniami i kulturami.
I miejsce: Beata Walczak, to malarka, graficzka i ilustratorka. Jej twórczość opowiada o czułości, trosce i uważności, a szczególne miejsce zajmują kobiety. W życiu prywatnym angażuje się w pomoc charytatywną – nawet w trudnych życiowych chwilach przekazywała swoje prace na aukcje dla potrzebujących. Ilustruje artykuły do Newsweeka i Twojego Stylu, projektuje okładki książek – ostatnio do książki „W imię matki i córki” Brygidy Helbig, autorki nominowanej do Nagrody NIKE. Jej malarstwo porusza, inspiruje i niesie dobro, a obrazy mają terapeutyczną głębię i moc. Beata Walczak należy do artystów, których twórczość jest spójna z życiem.
KATEGORIA: DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNA
III miejsce: Jacek Jaszczyk, to poeta, dziennikarz i animator kultury, od 20 lat działający społecznie na rzecz Polonii w Irlandii. Jest współtwórcą polskich stacji radiowych i założycielem pierwszej polskiej telewizji internetowej na Zielonej Wyspie. Autor tomów „Tańczą w nas życia geniusze” i „pomiędzy/between” oraz cyklu „Listy z emigracji”. Współorganizował prestiżowe festiwale poetyckie i od lat prowadzi Finały WOŚP w Dublinie. Jego portret znalazł się na wystawie „Twarze współczesnych poetów polskich” obok najwybitniejszych nazwisk polskiej literatury. Mimo sukcesów pozostaje skromnym społecznikiem, który swoją działalnością integruje Polonię i z pasją promuje Polskę w Irlandii.
III miejsce ex aequo: Magdalena Granos, to artystka, która łączy poezję z nauką. Realizuje interdyscyplinarną pracę doktorską z zakresu adaptacji modeli lingwistycznych do wyszukiwania poezji, prowadzoną na Politechnice Wrocławskiej i Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej. Jej działalność rozwija kulturę na terenach wiejskich, promując etykę kulturalną, harmonię i międzyludzkie porozumienie. Jej praca łagodzi obyczaje, kształtuje charaktery i uszlachetnia postawy. Magdalena Granos błyszczy jako ambasadorka kultury, budując mosty między światem sztuki, nauki i codzienności.
III miejsce ex aequo: Julian Gaborek, to człowiek z sercem społecznika, którego pasja propagowania polskości w doprowadziła do powstania Wspólnoty Polaków w Górnej Austrii. Z jego pomysłu powstało także Polskie Radio w Górnej Austrii oraz klub sportowy Orzeł. W uznaniu zasług otrzymał srebrny medal zasługi od rządu Górnej Austrii oraz prestiżową Światową Nagrodę Złota Sowa w kategorii działacz polonijny. Sport to jego wielka pasja – od lat uczestniczy w Światowych Letnich Igrzyskach Polonijnych, zdobywając medale w tenisie ziemnym. Jego życie to połączenie pracy społecznej, sportu i rekreacji, które razem tworzą fundament jego misji wśród Polonii austriackiej.
II miejsce: Polskie Studio Teatralne w Wilnie to wyjątkowa instytucja kultury, która od 1960 roku nieprzerwanie działa na rzecz promocji polskiej sztuki na Litwie. Zespół od początku łączył tradycję z nowoczesnymi formami artystycznymi, stając się pomostem między społecznością polską i litewską. Od 1987 roku teatr wystawia spektakle na Litwie i w całej Europie. W 2023 roku Polski Teatr Studio otrzymał status teatru zawodowego, stając się pierwszym w historii Litwy teatrem zawodowym mniejszości narodowej. Dzięki ponad 90 zrealizowanym spektaklom oraz aktywności edukacyjnej i kulturalnej, teatr odgrywa kluczową rolę w pielęgnowaniu języka polskiego, popularyzacji klasyki i współczesnych dzieł oraz w kształtowaniu kolejnych pokoleń artystów.
II miejsce ex aequo: Alicja Kuberska to poetka, nowelistka, dziennikarka, tłumaczka i wydawca. Jej twórczość była wielokrotnie nagradzana w Polsce i za granicą – zdobyła prestiżową nagrodę Nosside Prize we Włoszech, wyróżnienie European Academy of Science Arts and Letters we Francji, nagrodę Premio Internazionale di Poesia Poseidonia-Paestrum we Włoszech oraz Sahitto International Award w Bangladeszu. Współpracuje także jako redaktor i autor tekstów z międzynarodowymi czasopismami literackimi, takimi jak „Our Poetry Archive”, „Inner Child Press” czy „Demeter Press”. Pełni funkcję ambasadora konkursu Nosside we Włoszech. Jej poezja i proza łączą polską tradycję literacką z uniwersalnym przekazem, trafiając do czytelników na całym świecie i budując mosty międzykulturowe poprzez słowo.
I miejsce: ZESPÓŁ „MAZURKI” – Alicja Zell to instruktorka tańca ludowego. Od siedmiu lat prowadzi zespół folklorystyczny Mazurki znany nie tylko w Austrii, ale i na całym świecie. Alicja angażuje w taniec dzieci, młodzież, dorosłych i seniorów, zaszczepiając w nich miłość do Polski, jej tradycji i języka. Jako event manager na Uniwersytecie Wiedeńskim, Alicja dodatkowo wspiera polskich artystów, a także propaguje polski folklor na arenie międzynarodowej na przykład w programie America’s Got Talent lub prowadząc warsztaty w Mozarthaus w Wiedniu. Jej profesjonalizm i charyzma sprawiają, że projekty Alicji integrują pokolenia, budują mosty między kulturami i nadają polskiemu folklorowi nowoczesny, atrakcyjny wymiar. To osoba, dzięki której Wiedeń stał się miejscem żywej obecności polskiej tradycji.
KATEGORIA: DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-EDUKACYJNA
III miejsce: W tym roku Kapituła nie przyznała III miejsca
II miejsce: Zofia Delest – reżyserka i aktorka, pisarka i tłumaczka, germanistka. Założycielka Off Theater Zigarre w Brunszwiku – migranckiego teatru zaangażowania społecznego. Jej projekty mają wymiar terapeutyczny, wspierają ofiary wojny i przemocy oraz budują mosty międzykulturowe. Twórczyni sztuk teatralnych –Między światami, Rzeź w języku esperanto, Two minutes to midnight. Dramat Między światami został wybrany w szkołach w Saksonii Dolnej jako lektura. Jako jedyna migrantka zasiada w Radzie ds. Kultury w Brunszwiku. Jej działalność uważana jest przez Instytut Teatralny w Polsce za przykład kierunku, w jakim powinien rozwijać się polski teatr w przyszłości.
II miejsce ex aequo: Dr Joanna Dobkowska-Kubacka – doktor nauk humanistycznych, historyczka sztuki, pisarka i redaktorka. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Łódzkiego. Jej badania koncentrują się na historii i sztuce kobiet, modzie i architekturze wnętrz. Autorka monografii „Przyszedł czas na ruch kobiet poważnych”, książki „W cieniu koronkowej parasolki” oraz współautorka tomów popularnonaukowych o Barbarze Hoff i XIX-wiecznej modzie. Od lat popularyzuje wiedzę o roli kobiet w kulturze poprzez wykłady i publikacje w „Niezłej Sztuce” czy „Salonie Polityki”. Obecnie pracuje nad książką o polskich emigrantkach w Wiedniu, kierowaną do polsko- i niemieckojęzycznych odbiorców.
II miejsce ex aequo: Prof. hab. Karolina Prykowska–Michalak – kierownik Katedry Dramatu i Teatru Uniwersytetu Łódzkiego, profesor wizytujący na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Jej badania przywróciły znaczenie teatru diaspory polskiej ukazując współczesne dziedzictwo kulturowe Polaków za granicą. Kieruje projektami badawczymi takimi jak Cyfrowy Atlas Polskich Teatrów Migracyjnych. Efektem jej pracy było zainicjowanie networkingu polskich teatrów migracyjnych i pierwszej od 20 lat międzykontynentalnej wymiany polskich teatrów. Laureatka Brązowego Medalu za Długoletnią Służbę Prezydenta RP. Jej badania łączą naukę, politykę kulturalną i wsparcie dla polskich twórców na emigracji.
I miejsce: Dr Ewa Ernst-Dziedzic to politolożka, autorka i była członkini austriackiego Parlamentu. Urodzona w Polsce, od dziecka mieszka w Wiedniu. Założyła osiem organizacji społecznych, w tym Kongres Polskich Kobiet w Austrii. Karierę polityczną rozpoczęła jako radna w Wiedniu, później zasiadała w Senacie, a w 2019 roku została pierwszą Polką w historii austriackiej Rady Narodowej. Jej zasługi doceniła Republika Austrii, odznaczając ją w 2025 roku Złotą Odznaką za Zasługi – najwyższym cywilnym wyróżnieniem. Jest także instruktorką jogi i autorką powieści, łącząc wiedzę, empatię i troskę o człowieka z pasją do kultury i zdrowia.
KATEGORIA: DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZO-PRZEDSIĘBIORCZA
III miejsce: W tym roku Kapituła nie przyznała III miejsca
II miejsce: Tomasz Piotr Ścibak – historyk z wykształcenia, a z pasji przedsiębiorca – prowadzi firmy Terrasanta i Firma Projektowa, w których łączy sztukę sakralną z nowoczesnym podejściem do biznesu. Zbudował od podstaw największą na świecie kolekcję obrazów religijnych, liczącą ponad cztery tysiące pozycji. Jego dzieła zdobią kościoły i przestrzenie publiczne na całym świecie. Do jego największych osiągnięć należy spektakularna realizacja w Abidżanie, gdzie stanęła sześciometrowa figura Matki Boskiej na dwudziestoczterometrowej kolumnie. Mieszka w Wiedniu, jest ojcem trójki dzieci i łączy przedsiębiorczość z wartościami rodzinnymi oraz duchowymi. Jako pracodawca zatrudnia czternaście osób, w tym rodziny z Ukrainy i Litwy oraz osoby niepełnosprawne. Konsekwentnie promuje polskie produkty i tradycje, łącząc sztukę, duchowość i przedsiębiorczość w sposób unikalny i inspirujący.
I miejsce: Dr n. med. Urszula Hura-Ruitenbach to lekarka, naukowiec, przedsiębiorczyni i wykładowczyni akademicka. Jest założycielką Hura Medical Center, które od ponad dwudziestu lat prowadzi jako sieć placówek opartych na nowoczesnej rehabilitacji i podejściu holistycznym. Przez wiele lat pełniła funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem, organizując projekty łączące terapię, kulturę i edukację. Jest promotorką polskiej myśli medycznej w Stanach Zjednoczonych i pionierką badań nad światłoterapią i terapią mikrokrążenia. Postrzegana jest jako ambasadorka polskiej kultury i etosu pracy, budująca mosty między Polską a Polonią. Jej działalność łączy pasję, misję lekarską i etyczne przedsiębiorstwo, inspirując Polaków zarówno w kraju, jak i za granicą.
KATEGORIA: DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNA
III miejsce: Krystyna Ostręga to działaczka społeczna, matka czworga dzieci i babcia dziesięciorga wnucząt, od 11 lat łączy życie rodzinne z aktywnym zaangażowaniem w środowisko polonijne w Austrii. Jej misją jest wspieranie kobiet doświadczających przemocy, zwłaszcza w okresie pandemii COVID-19, kiedy stała się pierwszym punktem kontaktu dla wielu potrzebujących. Była prezeską Kongresu Polskich Kobiet w Austrii, koordynowała projekt Erasmus+ „Jak kobiety ratują planetę”, promujący postawy proekologiczne i kobiecą sprawczość. W 2025 roku powołała projekt KLAMRA, wspierający integrację międzypokoleniową Polaków w Austrii. Jako Community Kommunikatorin miasta Wiedeń działa na rzecz integracji, wzmacniania więzi społecznych i inkluzji.
II miejsce: „Wigilijne dziewczyny i chłopcy” – to grupa działająca od 10 lat w Wiedniu, niosąc realną pomoc tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna. Skupiają osoby, które kierują się potrzebą serca i nie oczekują uznania ani nagród. Organizują wigilijne kolacje i paschalne obiady dla samotnych, bezdomnych i wykluczonych, a także Dzień Dziecka i Mikołajki dla wychowanków Domu Dziecka. Pomagają powodzianom oraz uchodźcom z Ukrainy, angażując osoby różnych narodowości, nie tylko Polaków. Do tej pory grupa wydała ponad 2000 świątecznych posiłków, przywracając godność, nadzieję i poczucie wspólnoty tym, którzy jej utracili. Działają dyskretnie, skutecznie i z pełnym zaangażowaniem, budując mosty zamiast murów, a ich największą nagrodą jest uśmiech drugiego człowieka.
I miejsce: Krystyna Frołowa- Fadejczuk od wielu lat jest aktywnie zaangażowana w działalność społeczną na rzecz Polaków mieszkających na Ukrainie. Jako koordynatorka akcji Rodacy Bohaterom wspiera potrzebujących, organizuje pomoc dla dzieci, seniorów i osób w trudnej sytuacji życiowej. Krystyna jest także inicjatorką obchodów polskich świąt i rocznic, dbając o podtrzymywanie więzi Polaków na Ukrainie z Ojczyzną. Jej działalność zainspirowała powstanie Centrum Polskiej Kultury Odra-Niemen-Dniestr we Lwowie, którego jest Prezesem – organizacji prężnie działającej na rzecz integracji polskiej społeczności i budowania relacji między Polską a Polakami na Ukrainie. Krystyna Frołowa wyróżnia się skromnością, konsekwencją i bezinteresownością, poświęcając swój czas osobom słabszym, dzieciom i seniorom.
KATEGORIA: POLAK Z WYBORU
III miejsce :Jana Szubrová z Brna, związana z Biblioteką Jiříego Mahena, od ponad piętnastu lat aktywnie buduje mosty między Czechami a Polską poprzez kulturę, literaturę i edukację. Jest współautorką i koordynatorką Dni Kultury Polskiej w Brnie oraz Dni Kultury Czeskiej w Poznaniu, które od 2011 roku stały się stałym punktem w życiu kulturalnym obu miast. W 2012 roku zainicjowała projekt Brama Języków Otwarta, inspirowany ideami Jana Amosa Komeńskiego i realizowany przy wsparciu Forum Czesko-Polskiego, którego celem jest poznawanie języków, literatury i wzajemnych tradycji. Dzięki jej inicjatywie odbyły się liczne spektakle i wystawy, m.in. „Świat Comeniusa w obrazach” czy „Elżbieta Ryksa”, a także warsztaty dla dzieci, koncerty i spotkania autorskie. Organizowała wiele wizyt i wymian szkolnych, w tym projekty „POZNAŃ MOVES Exchange” oraz współpracę szkół z Brna, Gniezna i Poznania. Zainicjowała również wydanie „Księgi legend Brna i Poznania”, nominowanej do tytułu Książki Roku przez Polską Sekcję IBBY. Jej działalność łączy kulturę, edukację i dyplomację społeczną, a jej energia i wieloletnie zaangażowanie uczyniły ją jedną z najważniejszych postaci czesko-polskiego dialogu kulturalnego.
II miejsce: Eduardo Ruitenbach urodził się w Holandii w rodzinie o indonezyjskich korzeniach. Już jako siedemnastolatek założył własny zespół rockowy, a przez kolejne dekady rozwijał swoją twórczość muzyczną. W latach 80. i 90. organizował transporty pomocy humanitarnej dla Polski, dostarczając odzież, żywność i leki do szpitali oraz sierocińców, co sprawiło, że głęboko związał się z Polakami i uznał Polskę za swoją drugą ojczyznę. Od 1974 roku współtworzy klub motocyklowy, z którym promuje piękno Polski wśród zagranicznych miłośników motocykli. Po śmierci pierwszej żony odnalazł szczęście w Polsce, gdzie ożenił się z Polką i osiadł na stałe w Olsztynie. Nieustannie koncertuje z zespołem Eddy’s Rock&Blues Band i wspiera młode talenty muzyczne, dzieląc się swoim doświadczeniem. W 2023 roku wystąpił w programie „The Voice Senior Poland”, pokazując, że marzenia można realizować w każdym wieku. Eduardo Ruitenbach pokazuje, że można być Polakiem z wyboru – z sercem oddanym ludziom i krajowi, który stał się jego domem.
II miejsce ex aequo: Dr Natalia Kosch – wykładowczyni języka polskiego na Uniwersytecie Wiedeńskim, od lat łączy działalność naukową, dydaktyczną i społeczną. Urodzona w Wiedniu w rodzinie mieszanej kulturowo, dopiero jako dorosła osoba opanowała język polski i zaczęła go nauczać. Od 2025 roku pełni funkcję prezesa Stowarzyszenia „Dwujęzyczny Wiedeń”, wspierającego rozwój wielojęzyczności i integrację migrantów. Jest autorką licznych projektów dla rodzin polonijnych takich jak Dni Polskie na Uniwersytecie Wiedeńskim, portalu informacyjnego i Kalendarza Polonijnego dla Austrii. Jej praca doktorska poświęcona mechanizmom przekazu języka polskiego w emigracji niemieckojęzycznej, została przyjęta do publikacji w Berlinie. Dr Kosch konsekwentnie promuje język i kulturę polską, wspiera rodziny w urzędach, organizuje spektakle i koncerty, stając się wzorem nowoczesnej Polki z wyboru.
I miejsce: Roberto M. Polce – nazywany „symbolicznym włosko-polskim Leonardo da Vinci” – jest człowiekiem renesansu: tłumaczem, dziennikarzem, fotografem, wykładowcą, językoznawcą, podróżnikiem i autorem przewodników. Od 2011 roku mieszka na stałe w Gdańsku, gdzie prowadzi fundację Ital-Gedania, wspierającą wymianę kulturową między Polską a Włochami. Od 2018 roku wykłada język, literaturę i kulturę włoską na Uniwersytecie Gdańskim, organizując wycieczki studyjne i warsztaty dla włoskich dziennikarzy i turystów. Jest autorem przewodników turystycznych po polskich miastach oraz tłumaczem literatury polskiej na język włoski, w tym dzieł Tadeusza Borowskiego i Piotra Szewca. Roberto jest wzorem „Polaka z wyboru” o klasycznym rzymskim pochodzeniu, który łączy miłość do rodzinnych Włoch z pasją i przywiązaniem do Polski, kraju swojego wyboru. Jego działalność edukacyjna, kulturalna i translatorska pokazuje, jak można łączyć różne tradycje i przekazywać pasję do obu ojczyzn.
NAGRODA SPECJALNA KAPITUŁY
– dla migranckiego teatru „OFF THEATER ZIGARRE”
– dla zespołu „WIGILIJNE DZIEWCZYNY I CHŁOPCY”
Po zakończeniu ceremonii, pani Katarzyna Gralińska, prezes Związku Polaków w Kalabrii oraz autorka tego projektu, zaprosiła wszystkich do sesji zdjęciowej pod kierownictwem TV VIDEOPYJA oraz na kolację galową do restauracji „La Reginella” – jednej z najbardziej prestiżowych w Neapolu, z przepiękną panoramą.
