Część druga: pomnik 3 Dywizji Strzelców Karpackich i pomnik 6. Pułku Pancernego im. Dzieci Lwowskich
Pomnik 3 Dywizji Strzelców Karpackich
Monte Cassino, miejsce jednego z najkrwawszych i najbardziej heroicznych starć II wojny światowej, jest również świadkiem niezłomności i poświęcenia polskich żołnierzy. Na tych włoskich wzgórzach, które stały się areną walk o wolność, wznoszą się liczne pomniki upamiętniające odwagę i determinację Polaków. Monumenty te, poświęcone różnym jednostkom wojskowym, są nie tylko miejscami pamięci, ale również symbolami walki o wolność. Każdy z nich opowiada historię bohaterów, którzy przelali krew, by świat mógł żyć w pokoju.
Na malowniczym wzgórzu 593, znanym również jako Monte Calvario, wznosi się pomnik 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Ten imponujący monument, odsłonięty 18 lipca 1945 r., jest nie tylko miejscem pamięci, ale również symbolem niezłomności i poświęcenia polskich żołnierzy, którzy walczyli w kampanii adriatyckiej.
Pomnik upamiętnia 1115 żołnierzy 3 Dywizji, którzy polegli w najcięższych i najzacieklejszych walkach tej kampanii. Na tablicy pamiątkowej wymieniono ich nazwiska, oddając hołd tym, którzy poświęcili swoje życie dla wolności Europy. Po śmierci dowódcy dywizji, gen. Bolesława Bronisława Ducha, który zmarł w 1980 r., doszło do złożenia urny z jego prochami pod obeliskiem. Jego obecność w tym miejscu dodaje pomnikowi dodatkowej warstwy symbolicznego znaczenia, przypominając o odwadze i przywództwie, które cechowały tę formację wojskową.
Na pomniku widnieje inskrypcja autorstwa żołnierza Bolesława Kobczyńskiego. Brzmi ona:
„ZA WOLNOŚĆ NASZĄ I WASZĄ MY, ŻOŁNIERZE POLSCY, ODDALIŚMY BOGU DUCHA, ZIEMI WŁOSKIEJ CIAŁO, A SERCA POLSCE”.
Te poruszające słowa w piękny i prosty sposób oddają esencję poświęcenia, jakie ponieśli polscy żołnierze walczący na obczyźnie.
Projekt pomnika został stworzony przez kapitana Tadeusza Zandfosa, a jego budowę zrealizowali żołnierze 2 Korpusu Polskiego na trudnym, górzystym terenie. Monument wykonany jest z lokalnych skał wapiennych, w tym trawertynu i białego marmuru, co nadaje mu trwałość i majestatyczny wygląd. Na jedenastometrowym obelisku umieszczono krzyż, co sprawia, że pomnik stanowi wyraźny punkt orientacyjny w krajobrazie Monte Calvario. Na obelisku znajdują się również spiżowe orły i oznaki dywizyjne, które symbolizują siłę i dumę 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Te elementy podkreślają zarówno wojskowy charakter pomnika, jak i głęboką symbolikę, związaną z polską walką o wolność.
Pomnik 3 Dywizji Strzelców Karpackich jest nie tylko miejscem pamięci, ale także symbolem poświęcenia, odwagi i niezłomności polskich żołnierzy. Każdy, kto odwiedza to miejsce, ma okazję zatrzymać się na chwilę refleksji, oddać hołd poległym i zrozumieć ogromny trud oraz ofiarę, jaką ponieśli w imię wolności. Monument ten, wzniesiony na trudnym terenie przez samych żołnierzy, stanowi trwałe świadectwo ich niezłomnego ducha i niezachwianej determinacji w walce o lepszy świat.
Pomnik 6. Pułku Pancernego im. Dzieci Lwowskich
W sercu Piedimonte San Germano, na wzgórzu zdobytym przez polskich żołnierzy w maju 1944 roku, wznosi się pomnik 6. Pułku Pancernego im. Dzieci Lwowskich. Ten monument, powstały dzięki staraniom koła żołnierzy pułku, jest nie tylko miejscem pamięci, ale także symbolem odwagi, poświęcenia i walki o wolność.
Pomnik został uroczyście odsłonięty 19 sierpnia 1973 r., upamiętniając poległych żołnierzy pułku. Na obelisku umieszczono płytę z nazwiskami 40 żołnierzy, którzy oddali życie „w drodze do dalekiej Polski”. Na pomniku umieszczono również inskrypcję, która głosi:
„ZA WOLNOŚĆ NASZĄ I WASZĄ PUŁK 6 PANCERNY DZIECI LWOWSKICH W DRODZE DO DALEKIEJ POLSKI I ZAWSZE WIERNEGO GRODU PRZODKÓW SWOICH PO PIĘCIODNIOWEJ CIĘŻKIEJ BITWIE ZDOBYŁ 26 MAJA 1944 ROKU WZGÓRZE ORAZ MIASTECZKO PIEDIMONTE SAN GERMANO. PIELGRZYMIE Z OJCZYSTEGO KRAJU, GDY ZATRZYMASZ SIĘ NA CHWILĘ WZNIEŚ OCZY DO BOGA I WESTCHNIJ SZCZERĄ MODLITWĄ ZA DUSZE BRACI TWOICH, CO W OFIERZE MŁODE ŻYCIE OJCZYŹNIE ZŁOŻYLI. PRZEKAŻ POTOMNYM, ŻE WOLNOŚĆ NARODU NIE JEST TYLKO PRAWEM I CHWAŁĄ ŻYWYCH! WOLNOŚĆ NADE WSZYSTKO JEST TRYUMFEM POLEGŁYCH!”.
Ta wzruszająca inskrypcja przypomina o heroicznej walce i poświęceniu żołnierzy, którzy w imię wolności narodu oddali swoje młode życie. Pomnik, zbudowany z trwałych materiałów, stanowi świadectwo ich odwagi i determinacji. Wzniesienie tego pomnika było wyrazem hołdu i pamięci, oddanym przez tych, którzy przeżyli te trudne czasy. Monument jest wykonany z lokalnych kamieni, co nadaje mu surowy, ale jednocześnie majestatyczny wygląd, idealnie wpisujący się w otaczający krajobraz.
Pomnik w Piedimonte San Germano jest żywym świadectwem historii, która przetrwała dzięki pamięci i oddaniu kolejnych pokoleń. Jest to miejsce, gdzie historia łączy się z teraźniejszością, a pamięć o bohaterach jest przekazywana przyszłym pokoleniom, przypominając, że wolność narodu jest nie tylko prawem i chwałą żyjących, ale przede wszystkim triumfem poległych.
Źródło: domena publiczna
Część trzecia nastąpi…
