Jerzy Iwanow-Szajnowicz, to nie tylko sportowiec i agent brytyjskich służb specjalnych, ale również i bohater greckiego ruchu oporu. Czwartego stycznia 1943 r. został on rozstrzelany przez Niemców. Jego niezwykłe życie i bohaterstwo pozostają do dziś symbolem odwagi i poświęcenia.
Za głowę Jerzego Iwanowa-Szajnowicza Niemcy wyznaczyli nagrodę w wysokości 5 milionów drachm. Jego działalność była tak skuteczna, że niemieccy oficerowie mówili, iż był wart więcej niż dywizja piechoty. Trzykrotnie był on aresztowany przez Gestapo, przy czym dwukrotnie zdołał uciec hitlerowcom. Historia jego życia jest pełna niesamowitych zwrotów akcji i bohaterskich czynów.
Młodość i droga Szajnowicza do Grecji
Jerzy Iwanow-Szajnowicz urodził się 14 grudnia 1911 r. w Warszawie. W wieku szesnastu lat wyjechał do Grecji, gdzie los rzucił go daleko od ojczyzny, co sprawiło, że nie mógł bronić Polski we wrześniu 1939 r. W Ojczyźnie zasłynął jako utalentowany sportowiec, reprezentując kraj w piłce wodnej.
W 1940 r., kiedy Polska była już pod okupacją, Jerzy nawiązał współpracę z polską placówką wojskową w Salonikach. Po przeszkoleniu w Palestynie został agentem brytyjskiego wywiadu, powracając do Grecji był już członkiem elitarnej jednostki Special Operations Executive (SOE).
Działalność w greckim ruchu oporu
W Grecji Jerzy szybko nawiązał współpracę z lokalnym ruchem oporu. Jego praca wywiadowcza i sabotażowa była bardzo ważna dla alianckich działań w regionie. Informacje przekazywane przez niego pozwalały śledzić ruchy wojsk niemieckich, zaś jego oddział przeprowadzał liczne skuteczne akcje sabotażowe.
Jednym z najbardziej spektakularnych osiągnięć oddziału Jerzego było unieszkodliwienie 400 niemieckich i włoskich samolotów stacjonujących w Atenach. Wykorzystując swoje znakomite umiejętności pływackie, osobiście dokonał zniszczenia niemieckich okrętów podwodnych i transportowych w greckich portach, co znacząco utrudniło niemiecką logistykę i demoralizowało wroga.
Poszukiwania i aresztowanie Jerzego Iwanowa-Szajnowicza
Niemiecki dowódca w Grecji wydał rozkaz schwytania „Giorgosa Iwanowa”, uznając go za wyjątkowo niebezpiecznego. W obwieszczeniach szczegółowo opisano jego wygląd: średni wzrost, szczupła budowa ciała, pociągła twarz z wystającymi kośćmi policzkowymi, niebiesko-szare oczy, prosty nos, ciemne blond włosy zaczesane do tyłu i lekko falowane oraz odstające uszy.
Pomimo intensywnych poszukiwań i trzykrotnego aresztowania przez Gestapo, Jerzy dwukrotnie zdołał zbiec. Ostatecznie, 8 września 1942 r., został zdradzony przez jednego z informatorów, aresztowany i skazany na trzykrotną karę śmierci. Niemcy próbowali wymienić go na jednego ze swoich ludzi w więzieniu alianckim, ale alianci nie byli zainteresowani taką wymianą.
Ostatnie Chwile i Dziedzictwo
Jerzy Iwanow-Szajnowicz stanął przed plutonem egzekucyjnym 4 stycznia 1943 r. Jego śmierć była ogromną stratą, ale jego życie i czyny przeszły do historii jako symbol niezłomnej walki o wolność. W Grecji jest uznawany za bohatera narodowego, a jego pamięć jest żywa zarówno w Polsce, jak i w Grecji. W Salonikach, gdzie działał, wzniesiono pomnik upamiętniający jego bohaterskie czyny. Jerzy Iwanow-Szajnowicz pozostaje wzorem odwagi i poświęcenia, a jego historia inspiruje kolejne pokolenia do walki o sprawiedliwość i wolność.
Autor: Beemwej, CC BY-SA 3.0 PL