Dnia 9 października 2024r polska szkoła w maleńkiej Pakienie na Wileńszczyźnie przyjęła w swoich progach niezwykłych gości – Pierwsze Damy Polski oraz Litwy Agatę Kornhauser-Dudę i Dianę Nausėdienė. Dla tej niewielkiej placówki było to wielkie wydarzenie, o którym wspominać będzie się jeszcze przez długi czas. Przy tej okazji, poza odnotowaniem samej wizyty, warto też przybliżyć losy pakieńskiej szkoły oraz nauczycieli dbających o zachowanie polskości wśród najmłodszych.
Mały ośrodek polskości
Miejscowość Pakiena znana jest również pod polską nazwą historyczną Błahowieszczyzna, natomiast jej nazwa po litewsku brzmi Pakenė. Położona jest kilka kilometrów na zachód od Kowalczuk, przy drodze prowadzącej do Wilna. W tej wiosce liczącej niespełna 300 mieszkańców niemal wszyscy to Polacy, podobnie jak w całej gminie Kowalczuki. Najbardziej wyróżniającą się tu budowlą jest 10- klasowa szkoła podstawowa, o ponad 100 letniej historii, która stanowi mały ośrodek polskości.
Wiek tradycji
Mroki dziejów okrywają początki szkoły w Pakienie. Wiadomo jedynie, że początków należy doszukiwać się w 1919 roku, kiedy to naukę prowadziło kilku ludzi piśmiennych w prywatnych domach. Więcej informacji pochodzi z 1923 roku. Wtedy jeden z bogatszych mieszkańców wioski o nazwisku Łukaszewicz oddał na potrzeby szkoły nowo wybudowany przez siebie dom. Placówka nosiła nazwę Publiczna Szkoła Powszechna w Błahowieszczyźnie, naukę prowadzono w języku polskim i w tej formie placówka przetrwała do 1945. Jednak od czasu litewskiej okupacji Wileńszczyzny z 1939r. do końca wojny naukę prowadzono w języku litewskim. Z nieznanych bliżej powodów szkoła nie prowadziła nauki przez 3 lata i wznowiła działalność w 1948 roku. Z tego okresu również nie ma wielu informacji, wiadomo jedynie, że w pierwszej klasie naukę prowadzono po rosyjsku, a wielu nauczycieli pochodziło z Białorusi. Przez kilka lat miejscowość miała również rosyjską nazwę Okolica, później zmienią na litewskie Pakenė. W roku 1955 placówka zyskała status szkoły siedmioletniej, a z biegiem lat coraz większą część kadry znowu zaczęli stanowić Polacy. Po powstaniu niepodległej Litwy przywrócono ostatecznie nauczanie w języku polskim i nadano szkole status szkoły podstawowej dziesięcioletniej. Budynek szkoły nadal składał się z dwóch połączonych przedwojennych domów, przez co brakowało miejsca i lekcje musiały odbywać się na dwie zmiany. Na początku XXI wieku wreszcie udało się dokonać gruntownego remontu budynku szkoły, wraz z jego powiększeniem. Stało się tak dzięki udziałowi placówki w „ Programie doskonalenia szkół”. Środki finansowe zapewniły między innymi: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Bank Światowy oraz władze rejonu wileńskiego. W roku 2013 szkoła uzyskała imię Czesława Miłosza. Bardzo uroczyście obchodzono w szkole stulecie powstania w roku 2019, wówczas to placówka zyskała nareszcie swój sztandar.
Wizyta niezwykłych gości
Niewielka szkoła w małej miejscowości zawsze najbardziej potrzebowała kontaktu z Polską i rodakami. Dlatego też zapowiedź wizyty małżonek prezydentów Polski oraz Litwy wywołały wielkie poruszenie wśród kadry nauczycielskiej, a szczególnie pośród niemal setki uczniów. Delegacja z Pakieny gościła w Warszawie u Prezydenta Polski i jego małżonki w maju 2024r. Wtedy to zaprosili Pierwszą Damę do odwiedzenia ich szkoły. Znamienici goście przybyli do placówki 9 października 2024 roku. Pierwszym Damom towarzyszyli między innymi mer rejonu wileńskiego i prezes stowarzyszenia Civitas Christiana.
Cała akcja stanowi część ogólnych działań Pałacu Prezydenckiego, mających na celu podtrzymywanie kontaktu z Polonią i Polakami za granicą. Podczas spotkania odbyła się uroczysta akademia na sali sportowej, podczas której oprócz przemówień odbyły się występy artystyczne dzieci. Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda , która sama jest z wykształcenia pedagogiem zwróciła się do nauczycieli słowami:
„Życzę Państwu, by nigdy nie utracili Państwo satysfakcji z wykonywania tego zawodu”. A sukcesy uczniów były motywacją do dalszej pracy”. Przekazała również szkole flagę Rzeczpospolitej Polskiej, aby zawsze przypominała lokalnej społeczności o ich korzeniach. Ważne słowa skierowała do uczniów: „Drodzy uczniowie, życzę wam, abyście byli jak najlepszymi ambasadorami Polski na Litwie. To wy jesteście pokoleniem, które jest wolne od uprzedzeń, i to wy jesteście nadzieją, na budowanie jak najlepszych relacji pomiędzy naszymi krajami.”.
Warto zwrócić również uwagę, że Pani Agata podziękowała Pierwszej Damie Litwy za przywrócenie w tym roku możliwości zdawania na Litwie matury w języku polskim. Po części oficjalnej był czas na swobodniejszą rozmową, oraz zrobienie pamiątkowych zdjęć, na czym bardzo zależało szczególnie najmłodszym. Andzela Aidukiene, jedna z nauczycielek zatrudnionych w szkole zaznacza, że każda taka wizyta jest natchnieniem do dalszej pracy i przekazywania polskości: „Najbardziej potrzeba nam kontaktu z rodakami, a wizyta samej Pierwszej Damy to coś niezwykłego, co będziemy wspominać latami”- dodaje.
Mrówcza praca
Szkolna kadra wychowawcza w Pakienie stara się angażować swoich uczniów we wszelkie działania mające podtrzymywać w nich polską tożsamość. Grono podopiecznych uczestniczy w Sztafecie Niepodległości, obchodach polskich świąt patriotycznych na Rossie – 11 listopada i 3 maja. Kilkakrotnie brali udział w konkursie „Być Polakiem“ i konkursie recytatorskim im. Adama Mickiewicza „Kresy“. Co roku uczestniczą również w znanej w naszym kraju akcji Narodowe Czytanie. Poprzez tą mrówczą pracę dzieci i młodzież z Pakieny mają od najmłodszych lat głębokie przywiązanie do ojczystej kultury i mowy.
Zdjęcia: https://www.facebook.com/Pakenes.Ceslovo.Miloso.pagrindine.mokykla
