30 października 2024 roku minęło 120 lat od daty odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza we Lwowie. Dnia 15 listopada, Polacy mieszkający we Lwowie, Konsul RP we Lwowie Dorota Dmuchowska oraz Prezes Polsko-Ukraińskiej Fundacji im. Ignacego Jana Paderewskiego Adam Bala złożyli kwiaty pod pomnikiem Adama Mickiewicza, upamiętniając 120. rocznicę odsłonięcia kolumny wielkiego poety. Jest to z pewnością najpiękniejszy pomnik poety, będący świadectwem tego iż Lwów zawsze pamiętał i pamięta o naszym wieszczu narodowym.
Trochę historii
Na zebraniu Towarzystwa Literackiego, 26 czerwca 1897 r., sporządzono plan obchodów stulecia urodzin poety. Między innymi plan uroczystości przewidywał wzniesienie pomnika Adama Mickiewicza we Lwowie. W tym celu była powołana specjalna komisja, zadaniem której było wybranie najlepszego projektu. W konkursie wzięły udział 23 projekty, z których jury konkursowe wybrało w 1898 roku trzy: lwowskiego rzeźbiarza Antoniego Popiela, Leona Zawiejskiego mieszkającego we Florencji i Wacława Szymanowskiego z Paryża. Ostatecznie pierwsze miejsce przyznano lwowskiemu rzeźbiarzowi Antoniemu Popielowi. Budowę pomnika oraz otoczenia rozpoczęto w 1902 roku i zakończono w ciągu dwóch lat.
Odsłonięcie pomnika
Uroczystości odsłonięcia pomnika rozpoczęły się 29 października 1904 r. koncertem Towarzystwa Muzycznego w Teatrze Miejskim. Następnego dnia uroczystość była kontynuowana podczas nabożeństwa w katedrze lwowskiej. W uroczystości wzięło udział 87 towarzystw, wśród gości zaproszonych był także syn poety Władysław Mickiewicz, który przybył z Paryża. Te chwile on także opisuje w swoich „Pamiętnikach”. (t. III. s. 372)
„O dziesiątej rano władze polskie, członkowie Sejmu, ciała naukowe, rada miejska i liczne delegacje uczestniczyły w uroczystym nabożeństwie w katedrze katolickiej. Tłumy także brały udział w innych nabożeństwach, w katedrze ormiańskiej i w synagodze.
Pomnik przedstawia poetę, stojącego na podstawie kolumny i przemawiającego. Pisałem ze Lwowa trzydziestego października 1904 roku: uroczystość była wzruszająca. Szkoły, cechy szły w pochodzie w nadzwyczajnym porządku. W każdym oknie miasta wystawione są portrety naszego ojca. Co do pomnika, składa się on z pięknej kolumny, na której wierzchołku znajduje się kadzielnica wyobrażająca znicz, ogień wiecznie podtrzymywany na ołtarzach ofiarnych pogańskiej Litwy. Anioł (rzeźbiarz musiał wiernie skopiować młodą pensjonarkę, która służyła mu za model) podaje z góry lirę poecie. Każdy uczeń szkoły sztuk pięknych określiłby to jako styl szablonowy. Poeta trzyma w ręku zwój papieru, który będzie mu bardzo przeszkadzał w brząkaniu na lirze. Sam posąg nie ma wad technicznych, tylko dzięki usiłowaniu, by nadać memu ojcu wyraz natchniony, popada się w niebezpieczeństwo nadania mu póz pretensjonalnych”.
Lwowski symbol polskości
Pomnik Adama Mickiewicza powstał przede wszystkim dzięki staraniom społeczników oraz ludzi gotowych bezinteresownie służyć Ojczyźnie i społeczeństwu. Do dziś jest miejscem wielu uroczystości. 22 listopada 1920 r. przy pomniku Marszałek Józef Piłsudski przyjął defiladę wojska, obrońców listopadowych i dekorował herb Lwowa Krzyżem Virtuti Militari. Śladem innych miast, pod mickiewiczowską kolumną położono tablicę poświęconą Nieznanemu Żołnierzowi poległemu w I wojnie światowej. Teraz przy nim odbywają się różne uroczystości, takie jak na przykład obchody Święta Konstytucji 3 Maja.
Zachęcam również do przeczytania artykułu „Lwowska wyprawa śladami Zbigniewa Herberta„.
