Edmund Strzelecki, znany głównie jako odkrywca i geolog, odegrał również ważną rolę jako filantrop podczas Wielkiego Głodu w Irlandii. Jego niestrudzona działalność humanitarna przyniosła ulgę wielu cierpiącym, ukazując mniej znaną, ale równie imponującą stronę tego wybitnego Polaka.
Kim jest Edmund Strzelecki?
Paweł Edmund Strzelecki, znany geolog i podróżnik, zapisał się na kartach historii nie tylko dzięki swoim odkryciom geograficznym, ale także dzięki niestrudzonej pomocy humanitarnej podczas Wielkiego Głodu w Irlandii. Choć jego osiągnięcia naukowe są imponujące, to jego wkład w łagodzenie cierpień Irlandczyków w latach 1845-1852 jest równie godny podziwu.
Strzelecki urodził się w 1797 r. w Poznaniu, w ubogiej rodzinie. Choć jego formalne wykształcenie jest przedmiotem debat, wiadomo, że był samoukiem o wszechstronnych zainteresowaniach. Jego pasja do nauki i odkryć geograficznych zaprowadziła go w różne zakątki świata, od Ameryki Północnej po Australię, gdzie jako pierwszy Europejczyk badał najwyższe pasmo Gór Śnieżnych i nadał najwyższemu szczytowi Australii imię generała Kościuszki.
Powrót Strzeleckiego do Europy
Po powrocie do Europy, Strzelecki osiedlił się w Londynie, gdzie szybko zdobył uznanie za swoje osiągnięcia naukowe. Jego praca naukowa stała się podstawowym źródłem wiedzy o Australii. Praca „Physical description of New South Wales and Van Diemen’s Land” była tak dobra, że Strzlecki gratulacje otrzymał nawet od Karola Darwina. Jednak nie tylko działalność naukowa przyniosła mu rozgłos, lecz również jego pomoc humanitarna w Irlandii w czasie Wielkiego Głodu przysporzyła mu międzynarodowego uznania i wdzięczności.
Wielki Głód w Irlandii
Wielki Głód, który dotknął Irlandię w latach 1845-1849, był katastrofą na ogromną skalę. Zaraza ziemniaczana spowodowała masowe nieurodzaje, co doprowadziło do śmierci około półtora miliona osób i zmusiła kolejne dwa miliony do emigracji. Strzelecki jako agent Brytyjskiego Komitetu Pomocy, przybył do Irlandii w 1847 roku, by koordynować pomoc.
Działając głównie na zachodnich obszarach Irlandii, Strzelecki szybko zrozumiał, że tradycyjne metody pomocy są niewystarczające. Dzięki swojej empatii i zaangażowaniu, często osobiście nadzorował dystrybucję żywności i ubrań, docierając do najbardziej potrzebujących.
Strzelecki szczególnie troszczył się o dzieci, zakładając i wspierając wiele szkół, w których uczniowie otrzymywali darmowe posiłki. Dzięki tego rodzaju pomocy około 200 000 dzieci nie umarło z głodu. Strzelecki rozumiał, że edukacja i dożywianie najmłodszych są podstawowymi elementami dla przyszłości kraju. Jego wysiłki przyczyniły się do poprawy warunków życia tysięcy dzieci i ich rodzin.
W uznaniu zasług
Strzelecki został odznaczony przez Królową Wiktorię Orderem Łaźni, a jego imię stało się synonimem filantropii i oddania sprawom humanitarnym. Jego działalność w Irlandii była nie tylko aktem miłosierdzia, ale również przykładem, jak jednostka może wpłynąć na losy wielu ludzi.
Edmund Strzelecki zmarł w Londynie w 1873 r., a jego prochy sprowadzono do Polski w 1997 roku, gdzie spoczęły w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu. Jego życie i praca są świadectwem niezwykłej determinacji, wiedzy i empatii. Strzelecki pozostaje symbolem nie tylko naukowych odkryć, ale także humanitarnego zaangażowania, które przyniosło ulgę w jednym z najtragiczniejszych okresów w historii Irlandii.